Artykuły

Na czym polega wyjątkowość naszej nagrody kulturalnej? Jak co roku powtarzamy, nagradzamy nie za całokształt, nie za bycie "trendy" czy popularność medialną, lecz za pierwsze znaczące dzieła, które zapowiadają kolejne, jeszcze znaczniejsze dokonania artystyczne - pisze Zdzisław Pietrasik w Polityce.

Młodzi laureaci w większości nie byli dotychczas szerzej znani poza swoim środowiskiem. Warto zapamiętać ich nazwiska. Niebanalny charakter ma też sama gala w Operze Narodowej, gdzie dochodzi do swoistego spotkania ponad wszelkimi podziałami: młodych ze starymi, mistrzów z adeptami, wreszcie - to także znak czasów - garniturów z T-shirtami, a nawet dresami (przykładowo w gustownym dresie wystąpiła na scenie ubiegłoroczna laureatka Monika Strzępka). Do tego politycy z prezydentem Bronisławem Komorowskim na czele. To jedyne takie spotkanie, jakie raz do roku odbywa się pod naszą egidą. Krótko o laureatach. Najmłodsza jest w tym roku skrzypaczka Aleksandra Kuls (zaledwie 20 lat), najstarszy filmowiec Rafael Lewandowski (42 lata). Średnia wieku zdecydowanie niska - niespełna 32 lata. Ale tym razem nie lata są najważniejsze, lecz miejsce urodzenia. Prosimy spojrzeć na zamieszczone obok biogramy. Lewandowski urodzony w Reims we Francji, Grospierre w Genewie w Szwajcarii, Łoziński wprawdzie w Warszawie, ale za to studiował i pracował we Francji. Piosenkarka Marceli pierwszą płytę wydała w Berlinie, mieszka w Niemczech. I tak już teraz pewnie będzie. Sztuka nie zna granic, jednoczenie się Europy odbywa się najszybciej na gruncie kultury, choć nie zawsze ten proces jest zauważalny i doceniany. Wygląda zatem na to, że nasze Paszporty zaczynają powoli zmieniać charakter - teraz z tym symbolicznym dowodem tożsamości artyści nie będę z Polski wyjeżdżać, lecz do Polski wracać. A najprawdopodobniej - być jednocześnie tu i tam.

Laureaci oprócz symbolicznych Paszportów dostali całkiem realne "diety", od ubiegłego roku podwyższone do 20 tys. zł. Ponadto Samsung sfinansuje zwycięzcy w dziedzinie "sztuki wizualne" wydawnictwo prezentujące jego dorobek, zaś dodatkową nagrodę laureatce w kategorii "muzyka poważna" przyznała Fundacja im. Zbyszka Piotrowskiego. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku więcej prywatnych sponsorów zdecyduje się wspierać wraz z nami młodych, obiecujących artystów.

Kolejny raz przyznaliśmy Nagrodę Specjalną i tytuł Kreatora Kultury. Chcemy w ten sposób złożyć wyrazy uznania mistrzom starszego pokolenia, którzy byli wzorem także dla wielu naszych laureatów. W ubiegłym roku nagrodziliśmy poetę Tadeusza Różewicza, teraz nasz symboliczny laur otrzymał jeden z najwybitniejszych twórców teatralnych Jerzy Jarocki, obecny nie tylko na polskich scenach od pół wieku, wciąż w doskonałej formie artystycznej, czego dowodem spektakl "Sprawa" w Teatrze Narodowym.

Z laureatami zostajemy na dłużej. W następnych numerach POLITYKI przedstawimy ich bliżej w serii wywiadów. A później będziemy z uwagą śledzić dalsze kariery z nadzieją, że z naszym Paszportem być może będzie im choć trochę łatwiej udowodnić, że naprawdę mają talent, charakter i odwagę mówienia swoim głosem.

A za rok już 20 rozdanie naszych wyróżnień. Ani się spostrzegliśmy, a Paszporty stały się jedną z najdłużej przyznawanych w Polsce nagród kulturalnych.