Mrok i światło
"Zabierajmy się do pracy, a dojdziemy do idei" ten cytat z "Biesów" Fiodora Dostojewskiego, jakże aktualny w naszych czasach, przyświeca realizatorom tego niełatwego utworu w Teatrze im. Osterwy. Trwają pierwsze próby pod kierownictwem reżysera Krzysztofa Babickiego.
Po lekkim, relaksowym repertuarze: "Czerwonym Kapturku" i "Pięknej Lucyndzie", teatr pogrąża się w mroki dostojewszczyzny. Babicki przyznaje, że jest w "Biesach" coś przerażającego: "Granie tej adaptacji na scenie jest jak psychiczne molestowanie widowni". Reżyser nie szczędził na wstępie drastycznych sformułowań. Mówił o ekstremalnych scenach erotycznych w "Biesach", o ich niebywałym okrucieństwie, od odsłony działań politycznych, po stosunki rodzinne, o castingu do scen gwałtu na 12-latce, który rozegrać się musi na scenie. Powieść Dostojewskiego i jej adaptacja pióra Alberta Camusa przedstawiają ludzkość w obłędzie. Egzystencjalne i moralne dylematy, jakie były jej udziałem na przełomie XIX i XX wieku, sto lat potem uległy spotęgowaniu, którego doświadczamy obecnie, i w tym utwór Dostojewskiego jest również przygnębiająco aktualny.
Nie chodzi jednak o to, by ulegać sadomasochistycznym nastrojom i dołować - jak mówi Babicki -widownię. Jest w "Biesach" potężna dawka czarnego humoru, a im bliżej finału, tym więcej w mrokach światła. Rzecz w tym, by to przesłanie ocalić w metafizyczno-, egzystencjalno-spiskowym żywiole utworu. No i nie zapominajmy o historiach miłosnych. "Biesy" to powieść o namiętnościach.
Jak zbawić świat, zrewolucjonizować istniejący porządek, jak nie zatracić własnej duszy, gdy za plecami czają się demony - niemały to katalog pytań, jak na jedno teatralne przedstawienie. Będzie o czym myśleć przez wakacje, bo Dostojewski będzie pierwszą premierą nowego sezonu. Ze scenariuszem "Biesów" w walizce udadzą się na urlop Jacek Król - Stawrogin, Nina Skołuba-Uryga - Barbara Pietrowna, Szymon Sędrowski - Piotr Wierchowieński, Bartosz Mazur - Szatow i wielu innych. Tak czy owak, będzie to podróż w głąb tajników wielkiej literatury i człowieczego wnętrza.
