Artykuły

Teatr Polski w Bydgoszczy ponownie bierze na warsztat twórczość austriackiej noblistki Elfriede Jelinek. We wtorek premiera jej tekstu "Podróż zimowa" w reżyserii Mai Kleczewskiej. Spektakl prezentowany jest w ramach projektu "Dom Jelinek".

Jelinek napisała "Podróż zimową", inspirując się cyklem pieśni Schuberta pod tym samym tytułem. Ale nie tylko. Także sprawą Josefa Fritzla i jego córki, więzionej przez osiem lat w piwnicy przez ojca gwałciciela.

Noblistka dołącza także wątki autobiograficzne o swoim ojcu, który stał się ofiarą szpitala psychiatrycznego. W efekcie otrzymujemy sztukę zjed-nej strony pełną tego, co dla prozy Jelinek charakterystyczne - brutalnej

seksualności i krzyczących emocji zamkniętych w chłodnych słowach. Ale z drugiej - to dramat o ludziach przytłoczonych znaczeniami, przeszłością, żalem i wspomnieniami.

- Cała twórczość Jelinek mówi o przekleństwie naszego społeczeństwa, którym jest niewinność - mówi Łukasz Chotkowski, dramaturg i współtwórca scenariusza scenicznego do spektaklu. - Nie bierzemy na siebie odpowiedzialności, każdy z nas chce być czysty, niewinny. Pisarka mówi, że tą niewinnością można się dziś udusić.

Mimo że twórcy podejmują tematy trudne, w samym spektaklu wiele ma być scen, po których widownia wybucha śmiechem. Ale na krótko. - To spektakl, w którym pojawiają się motywy ludyczne i wesołe, momenty uwodzące widza, rozbawiające go, ale po to tylko, żeby za chwilę twardo sprowadzić go na ziemię i zmusić do refleksji: "Z czego ja właściwie się śmieję?" - mówi Paweł Sztarbowski, zastępca dyrektora Teatru Polskiego. - Bo mimo powierzchownej wesołości, jądro tego spektaklu jest smutne i dojmujące.

"Podróż zimowa" będzie trzecią sztuką opartą na twórczości noblistki, która znajdzie się w repertuarze bydgoskiego teatru. Wcześniej Maja Kleczewska zrealizowała u nas "Babel", dotykając fundamentalnych pytań dotyczących umierania, religii, wojny, a Łukasz Chotkowski "O zwierzętach", którą z kolei autorka oparła na raportach o handlu ludźmi i skupiła się na zezwierzęconych relacjach między kobietami a mężczyznami.

Sam spektakl prezentowany jest w ramach projektu "Dom Jelinek", podczas którego odbędzie się konferencja naukowa poświęcona polskim tłumaczeniom tekstów, a także inscenizacjom twórczości austriackiej pisarki. Z bydgoskimi widzami spotka się także wybitny reżyser teatralny Krystian Lupa.

Elfriede Jelinek "Podróż zimowa", premiera 23 kwietnia, godz. 19. Teatr Polski w Bydgoszczy. Bilety kosztują 75 zł. Wstęp na prelekcje i spotkania w ramach "Domu Jelinek" (23-24 kwietnia) jest bezpłatny.