Artykuły

Cykl trzydniowych wydarzeń inspirowanych 20. rocznicą wyprowadzenia wojsk rosyjskich z rozmachem zwróci uwagę Polaków na miasto, które przez blisko pół wieku nazywano Małą Moskwą.

Nadchodzący weekend będzie w Legnicy wyjątkowy. Będzie naukowo, artystycznie, historycznie, rozrywkowo i widowiskowo. Program jest na tyle zróżnicowany i bogaty, że wybór nie jest łatwy. Będzie bowiem jednocześnie poważnie i naukowo o historii, do tego z wybitnymi znawcami tematu, artystycznie, refleksyjnie i wspomnieniowo, ale także widowiskowo z ogniem i hukiem oraz rozrywkowo. Co będzie?

Szczegółowy program jest na plakatach oraz w internecie. Warto jednak nieco go zarekomendować.

Polecam konferencję "Wyjdą, nie wyjdą" z uwagi na jej wybitnych uczestników z Polski, Rosji i Niemiec. Będą wśród nich m.in. historyk prof. Andrzej Paczkowski i gen. Zdzisław Ostrowski, który kierował wyprowadzaniem radzieckich wojsk z Polski, a być może otworzy ją były prezydent Lech Wałęsa. Obowiązkowo trzeba obejrzeć film Mirosława Jasińskiego "Europa Środkowa idzie na wolność", by zrozumieć, że wycofanie wojsk radzieckich nie było ani oczywiste, ani łatwe i wymagało uporu i dyplomatycznego sprytu.

Uzupełnieniem tego nurtu będzie spotkanie z dr. Zuzanną Grębecką i jej młodymi współpracownikami z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy nas legniczan potraktowali jako socjologiczny materiał badawczy. Jakie wspomnienia pozostały w nas po pobycie sowieckiej armii? No właśnie Prezentacja "Raportu z podzielonego miasta" i wyników ponad trzyletnich badań na ten temat może wielu zaskoczyć.

Miłośnikom teatru polecam premierę spektaklu "Rzeczy" moskiewskiego Teatru.doc. Będzie o tym, jak zwykłe przedmioty codzienności splatały historię Polaków i ich sublokatorów ze Wschodu. Całość ze wspomnień legniczan i w artystycznej opowieści młodego, rosyjskiego teatru alternatywnego. Ten artystyczny nurt uzupełnią projekcje filmowe w teatralnym kinie.

Plenerowych części programu nie trzeba rekomendować. Miłośnicy militariów i widowisk historycznych, a także muzyki i ostrych rytmów znajdą w legnickim parku coś, czego jeszcze w tym miejscu nie było. Obejrzą pełną ognia i huku rekonstrukcję zdobycia Liegnitz przez Armię Czerwoną, a wieczorem posłuchają koncertu kilkunastoosobowej, legendarnej rosyjskiej formacji Leningrad z jej charyzmatycznym liderem. Będzie ostro.

Nurt wspomnieniowy to biesiada (czyli rozmowa) i spotkanie legniczan z byłymi rosyjskojęzycznymi mieszkańcami miasta. Nie będzie to spotkanie "okupantów z okupowanymi", jak chcą jego przeciwnicy, ale spotkanie przyjaciół Legnicy, Polski i Polaków, bo właśnie tacy przyjęli teatralne zaproszenie, by odwiedzić miasto swojego dzieciństwa lub młodości.

Wszystko za darmo, bo wejściówki rozdawane przez teatr były bezpłatne, a na plenerowe wydarzenia w parku są niepotrzebne.

Pieczeń na cudzym ogniu

Nie jest tajemnicą, że przeciwnicy organizowanych przez teatr artystycznych, naukowych i widowiskowych imprez chcą wykorzystać legnickie wydarzenia, by zaistnieć i upiec własną pieczeń na cudzym ogniu.

Chcą protestować, choć nie jest do końca jasne przeciwko czemu. Jeśli bowiem przeciw blisko półwiecznej sowieckiej okupacji, to mocno się spóźnili. Sowietów nie ma od blisko 22 lat, a armii, która po nich pozostała w Legnicy, od równo dwudziestu.

Jeśli zaś chcą protestować przeciwko śladom ich dawnej obecności, to powinni zacząć od palenia książek, które napisano na ten temat, od zakazu wyświetlania stworzonych filmów, wycofania z repertuaru sztuk teatralnych i zaprzestania badań naukowych na ten temat. Od skasowania ludzkiej pamięci i pokrycia tego fragmentu historii białą (czerwoną?) plamą.

Powracający jak bumerang spór o pomnik w centrum miasta jest tylko pretekstem, bo "Dwadzieścia lat po" nie wymyślono po to, by bronić jego obecności w legnickiej panoramie, lecz po to, by w artystycznej oprawie przypomnieć, że 20 lat temu legniczanie stali się jedynymi gospodarzami swojego miasta. Tylko tyle, i aż tyle.