Teatr oszustwa
To opera o świecie, w którym się gra, w którym się w tej grze oszukuje, w którym oszust oszukuje oszusta.
Tej opery - "Graczy" Dymitra Szostakowicza, według dramatu Mikołaja Gogola, poznańska publiczność jeszcze nie widziała. W Polsce wystawiał ją tylko raz w Warszawie zespół z opery w Wuppertalu w 1983 r. Poznańska premiera w Teatrze Wielkim czeka nas 26 lutego. Próby z reżyserem Maciejem Prusem rozpoczęły się kilka dni temu.
To opera nietypowa, bo ma dwóch autorów. Szostakowicz zaczął ją pisać w czasie wojny w sowieckiej Rosji, niedługo po skomponowaniu VII symfonii leningradzkiej - symfonii o oblężonym, udręczonym mieście. Napisał jednak tylko pierwszy akt "Graczy". - To mogło być tak: Szostakowicz myślał, że "Gracze" będą dla niego odtrutką po "Leningradzkiej" - snuje przypuszczenia reżyser Maciej Prus. - Chciał się pobawić dowcipem, cytatami muzycznymi, ale Gogol wziął górę, pokazał, że nie da się nim bawić. Być może przeraziła go głębia oszustwa, szaleństwo oszustwa, bo przecież żył w systemie opartym na oszustwie - precyzuje.
Partytura urywa się około 50. minuty w pół taktu. Dokończył ją polski kompozytor Krzysztof Meyer, który Szostakowicza osobiście znał i jest autorem jego biografii. "Ruch Muzyczny" pisał o efektach jego pracy tak: "Stopień podobieństwa jest bardzo wysoki. Ale nie można odbierać tego dzieła jako nowego w twórczości Meyera. Być może kompozytor, podejmując ambitną próbę, musiał na ten czas wyzbyć się części własnej tożsamości".
To opera nietypowa, bo według reżysera, żeby miała sens, musi być "wybitnym aktorskim przedstawieniem". - "Gracze" są bliżej dramatu muzycznego, a nie opery. Dlatego nie mówię "śpiewacy", ale "aktorzy", "monolog", a nie "aria"". Mówię aktorom: "Przestań myśleć o śpiewie, myśl o sensie" - zaznacza Prus.
"Gracze" zaangażują niemal cały męski zespół solistów teatru - obsada jest wyłącznie męska, bez chóru, z orkiestrą, którą pokieruje Wiktor Lemko. Twórcą scenografii jest Paweł Wodziński.
