Artykuły

W Poznaniu na festiwalu Malta spektakl "Golgota Picnic" odwołano, ale w piątek (27.06) tekstu dramatu posłuchać będzie można w białostockim Teatrze Trzyrzecze, który - jak wiele teatrów w Polsce - solidaryzuje się z jego twórcami. Tymczasem podlaska Młodzież Wszechpolska na Facebooku nawołuje do udziału w proteście przeciw akcji Trzyrzecza.

Na kilka dni przed planowanym wystawieniem spektaklu Rodrigo Garcii na festiwalu Malta w Poznaniu środowiska prawicowe, kościelne i kibolskie nakręcały akcję protestacyjną przeciw wystawieniu sztuki. Powtórzył się schemat: protest przeciw czemuś, czego protestujący nawet nie widzieli.

Presji uległ dyrektor festiwalu Michał Merczyński, który odwołał pokazy w Poznaniu, tłumacząc, że wobec narastającej skali protestu obawia się o bezpieczeństwo widzów. Wielu twórców, krytyków i ludzi kultury jest oburzonych tą decyzją, otwarcie mówią o kolejnej erze w polskiej kulturze, na którą zaczyna mieć wpływ kościelna cenzura.

Artyści protestują

I tak narodziła się kontrakcja: zainicjowany przez Obywateli Kultury list otwarty do prezydenta RP komentujący te wydarzenia podpisało już blisko 8 tys. osób. A Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie zorganizował ogólnopolską akcję protestacyjną, w którą włączyło się kilkadziesiąt teatrów z całej Polski. W różnych miastach zaplanowano czytanie sztuki i pokazy fragmentów spektaklu. I właśnie takie działanie - będące akcją protestacyjną przeciwko wprowadzeniu cenzury prewencyjnej w sztuce - odbędzie się w piątek o godz. 19 w białostockim Teatrze Trzyrzecze. Tekst mają czytać twórcy kultury z Białegostoku, dyrektorzy teatrów (m.in. Agnieszka Korytkowska-Mazur, szefowa Teatru Dramatycznego), aktorzy, muzycy i performerzy. Twórcy Trzyrzecza ogłosili, że wstęp na pokaz jest wolny, trzeba jednak rezerwować miejsca mailem. Zainteresowanie było duże - już w środę w południe lista rezerwacji została zamknięta. Wolnych miejsc już nie ma, ale przed pokazem warto dowiadywać się o nieodebrane wejściówki.

Zamykanie ust artystom

- Włączyliśmy się w ogólnopolską akcję protestacyjną, bo chcemy umożliwić widzom zapoznanie się z zakazanym tekstem. Nie oceniamy w żaden sposób dzieła, po prostu uważamy, że każdy widz ma prawo do wyrobienia sobie własnego zdania. Uważamy, że niedopuszczalne jest wartościowanie spektaklu, którego się nie widziało, co robią obecnie religijni fanatycy - mówią Konrad Dulkowski i Rafał Gaweł z Teatru Trzyrzecze. - Zamykanie ust artystom, którzy nie podzielają właściwej linii ideologicznej, ograniczanie swobody wypowiedzi artystycznej kojarzą się z najgorszymi praktykami systemów totalitarnych. Natomiast grożenie uczestnikom wydarzeń artystycznych - co miało miejsce w Poznaniu, gdzie prawicowo-kibolskie bojówki zapowiadały użycie siły, by nie dopuścić do przedstawienia - to sytuacja, która nie może mieć miejsca w demokratycznym państwie. Identyfikujemy się z sytuacją Rodrigo Garcii, któremu zakazano wystawienia swojego dzieła, czyli możliwości wypowiedzi. Teatr Trzyrzecze stał się w ostatnim czasie celem działań ze strony władz mających doprowadzić do zamknięcia sceny. My też znajdujemy się w stanie silnej opresji [Więcej: Młotkowanie Trzyrzecza ]

Białystok broni chrześcijaństwa!

Wygląda na to, że w Białymstoku histeria środowisk prawicowych też rośnie. Na Facebooku podlaska Młodzież Wszechpolska nawołuje "wszystkie środowiska patriotyczne" do udziału w proteście. Na swoim profilu utworzyła specjalne wydarzenie pt. "NIE dla "Golgota Picnic" w Białymstoku!"

A tam: "Udało się nam już zablokować ten haniebny spektakl w Poznaniu. Teraz niech Białystok pokaże, że jest miastem aktywnie broniącym chrześcijaństwa - piszą Wszechpolacy na Facebooku. - Lewacki Teatr Trzyrzecze zamierza zorganizować czytanie sceniczne połączone z projekcją fragmentów "Golgota Picnic" - bluźnierczego spektaklu, który jest w istocie obrzydliwą i wulgarną obrazą chrześcijaństwa i samego Mesjasza, Jezusa Chrystusa. (...) Na jednym ze zdjęć z przedstawieniu można zobaczyć ludzi jawnie kpiących sobie ze śmierci Zbawiciela. Oprócz bluźnierstwa szuka zawiera też obsceniczne sceny. Pełno w niej brzydoty i nagości. (...) Młodzież Wszechpolska nie wyraża na to zgody. Więcej informacji na temat protestu będziemy podawać na bieżąco".

Każdy ma swój rozum

Pod licznymi nakręcającymi protest wpisami pojawiają się też głosy rozsądku.

- Ta sztuka odbywa się w zamkniętym pomieszczeniu, nie jest dostępna dla wszystkich ludzi. Jeśli ktoś nie chce oglądać - nie musi. Każdy ma swój rozum i sam może zdecydować, czy chce to zobaczyć, czy nie. Radziłabym się zająć ważniejszymi kwestiami, a jest ich w naszym kraju bardzo dużo - pisze jedna z facebookowiczek.

Inny zaś: - Zastanawia mnie kilka spraw. Od kiedy Wszech Rzesza Katolicka boi się jakiegoś przedstawienia? Proszę was, zbierzcie tu swoje argumenty przeciwko odbywaniu się takich eventów, bo jestem ciekaw, jak działa chrześcijańska logika. Czas, start.

Czy też: - Ja powiem tyle - jak ktoś nie chce, to nie idzie. Po cholerę drążyć? Afery księży pedofilów już wszystkich wielkich Katolików nie bolą tak bardzo, a spektakl ich nagle dotyka?

"Golgota Picnic" opowiada o Zachodzie funkcjonującym w świecie pozbawionym kontaktu z wartościami i pogrążonym w konsumpcji. I o Bogu, który jest bezradny wobec zła, jakiego dopuszczają się ludzie.

Reżyser Rodrigo Garcia podkreśla, że jego spektakl ma sprowokować pytanie i dyskusje. Tym zaś, którzy go nie widzieli, a protestują, mówi tylko: - Kto jednak manifestuje przeciw czemuś, czego nie zna, jest manipulowany. W XXI wieku opinie wydaje się po obejrzeniu spektaklu, przeczytaniu książki. A do teatru trzeba iść z otwartą głową - tłumaczy w rozmowie z "Gazetą Wyborczą".

Zgłosiliśmy policji

Twórcy Teatru Trzyrzecze: - W przypadku Poznania decyzja o odwołaniu spektaklu zapadła po ostrzeżeniach policji, która zadeklarowała, że wobec mobilizacji prawicowych bojówek nie jest w stanie zapewnić bezpieczeństwa widzom i artystom. To sytuacja, w której pogwałcone zostały konstytucyjne prawa obywateli do bezpieczeństwa, wolności wyrażania poglądów wolności twórczości artystycznej i wolności korzystania z dóbr kultury. Uważamy, że prezydent Poznania nie wywiązał się ze swych obowiązków wobec mieszkańców, jak zapewnienie bezpieczeństwa czy dostępu do kultury.

Co z bezpieczeństwem podczas piątkowej akcji Teatru Trzyrzecze?

- Zgłosiliśmy komendantowi wojewódzkiemu policji, że w internecie pojawiły się pogróżki związane z naszym teatrem i planowaną przez nas akcją. To różne sformułowania - w stylu: "stawimy czoła bluźniercom", "zrobimy z nimi porządek". Złożyliśmy zawiadomienie, że grupa ludzi związana z NOP-em, ONR-em i Młodzieżą Wszechpolską planuje doprowadzić do zamieszek pod teatrem i przeszkodzić w pokazie - mówi Rafał Gaweł.