Artykuły

Jak to jest być więzieniem we własnym domu? Spektakl "Dwóch w twoim domu" w reżyserii Rudolfa Zioło, druga w ciągu tygodnia premiera Teatru Wybrzeże, przybliży losy Uładzimira Niaklajeu, białoruskiego poety i działacza politycznego, aresztowanego po wyborach prezydenckich na Białorusi w 2010 roku. Premiera spektaklu na Scenie Kameralnej odbędzie się 24 sierpnia.

Spektakl oparty jest na faktach. Uładzimir Niaklajeu zdecydował się wystartować w wyborach prezydenckich jako kontrkandydat Aleksandra Łukaszenki i przewodniczący kampanii społecznej "Mów prawdę!". W dniu wyborów został pobity do nieprzytomności, a potem porwany ze szpitala przez nieustalonych sprawców. Władze Białorusi następnego dnia ujawniły, że został zatrzymany przez białoruskie KGB. Nieaklajeu miesiąc spędził w więzieniu, po czym umieszczono go na kilka miesięcy w areszcie domowym, gdzie ograniczono mu możliwość spotkań z kimkolwiek (w tym z rodziną i lekarzem). Poddawano go też nieustającej obserwacji. Ten moment biografii białoruskiego poety stanowił punkt wyjścia do pracy nad dramatem "Dwóch w twoim domu" rosyjskiej dramatopisarki Jeleny Grieminy (dlatego Uładzimir Niaklajeu został "zruszczony" w zapisie na Władimir Nieklajew, jak znany jest w Rosji).

- Poruszamy się w domenie teatru non-fiction. Teatr dokumentalny operuje wieloma gatunkami, od rekonstrukcji, reportażu, po political fiction, konsekwentnie będąc przestrzenią eksperymentu, który poszukuje najpełniejszej formy dla podejmowanego tematu. W tym duchu pracujemy z Rudolfem Zioło nad tekstem Grieminy. Nie rekonstruujemy wydarzeń, nie szukamy fizycznego podobieństwa, skupiamy się na mentalnym pejzażu. Najtrudniejsze jest w tej pracy znalezienie w sobie poczucia zniewolenia, którego doświadcza człowiek żyjący w dyktaturze. Ono jest "wdrukowane" w postaci zwierzęcej czujności, nieufności, lęku - tłumaczy Magdalena Boć, która w przedstawieniu Teatru Wybrzeże wciela się w rolę Olgi Nieklajewej, małżonki Władimira.

Griemina to założycielka, dyrektorka i ideolog moskiewskiego Teatru.doc. Młodzi dramatopisarze z Teatru.doc, stali współpracownicy Grieminy, przeprowadzili szereg rozmów i wywiadów z Nieklejeu i jego żoną, na podstawie których Griemina zbudowała swój dramat. Sztuka ukazuje dramat człowieka zniewolonego, upokarzanego przez szeregowych funkcjonariuszy KGB i poddawanego nieustannym ograniczeniom.

Jaka sama nazwa wskazuje, "Dwóch w twoim domu" rozgrywa się w mieszkaniu Nieklajewów, gdzie Władimir pozostaje pod stałym dozorem milicjantów. Sztuka ukazuje, jak z odważnego działacza opozycyjnego system potrafi uczynić człowieka słabego, bezsilnego, zrezygnowanego i zamkniętego w sobie.

W spektaklu występują: Grzegorz Gzyl (Władimir Nieklajew), Magdalena Boć (Olga Nieklajewa) oraz Jakub Mróz (Pierwszy) i Piotr Łukawski (Drugi).

Premiera spektaklu odbywa się w ramach Festiwalu Literacki Sopot w niedzielę, 24 sierpnia o godz. 19, na Scenie Kameralnej Teatru Wybrzeże w Sopocie. Pokaz przedpremierowy zaplanowano na 23 sierpnia, godz. 19. Kolejne pokazy spektaklu od środy do niedzieli 27-31 sierpnia (wszystkie o godz. 19). Bilety w cenie 45 zł (normalny) i 30 zł (ulgowy).