Pan Jowialski czyli komedia bez klucza?
"To dramat okropnie długi" - skrytykował go sam Fredro. Napisany do tego został nie świetnym fredrowskim wierszem; a prozą. Ale przecież to "Pan Jowialski" należy do najczęściej grywanych sztuk Fredry, na których publiczność bawi się najlepiej. Za to krytyka ma do tej komedii stosunek dziwnie nieżyczliwy. Jakież kontrowersje budził poczciwy Pan Jowialski od dziesiątków lat? Do tego doszło, że nawet sam Boy, te perypetie fredrowskich poczciwców nazwał "Sfinksem naszej literatury".
Czy "Pan Jowialski" jest rzeczywiście tak wieloznaczny? Czy to postać groteskowa? Czy uosabia cechy szlachetczyzny? Czy Fredro rzeczywiście rozprawił się tu z polskimi wadami w obliczu narodowej klęski?
"Pana Jowialskiego" w Teatrze Telewizji interpretuje Olga Lipińska, twórczyni "Galux Show", "Listów śpiewających", "Zielonej gęsi" i wielu, wielu innych kabaretów i spektakli teatralnych. W repertuarze fredrowskim debiutowała już "Damami i huzarami", które oglądaliśmy w roku ubiegłym.
Podejmując się karkołomnej adaptacji tej najdłuższej ze sztuk Fredry, skróciła "Pana Jowialskiego" o... jedną trzecią. Role o bogatych scenicznych tradycjach (Solski, Ćwiklińska, Zelwerowicz) powierzyła aktorom, znanym z ciekawych kreacji komediowych. Pana Jowialskiego odtwarza Zdzisław Mrożewski, Panią Jowialską - Barbara Ludwiżanka, Szambelana - Bronisław Pawlik, Szambelanową - Barbara Wrzesińska. Towarzyszą im: Joanna Żółkowska, Wojciech Pokora, Andrzej Zaorski, Krzysztof Majchrzak, Wiktor Nanowski.
Na przekór tradycjom interpretatorskim Olga Lipińska nie szukała do "Pana Jowialskiego" klucza i odeszła od kontrowersji. Dlatego w telewizyjnym kształcie - "Pan Jowialski" to po prostu komedia charakterów, ostra satyra nie na ówczesną szlachtę, ale na warcholstwo, złośliwość, głupotę, nietolerancję. To komedia o nas, współczesnych. A więc, śmiejmy się z nas samych.
