Artykuły

Dyrektor Instytut Grotowskiego, założyciel i lider Teatru ZAR Jarosław Fret otworzył podczas poniedziałkowej konferencji prasowej wrocławskie obchody stulecia ludobójstwa Ormian. W dniach od 21 do 28 kwietnia odbędą się koncerty, dyskusje, projekcje filmowe, przedstawienia, akcje performatywne, "Czytanie dla Armenii", marsz pamięci oraz wspólne nabożeństwo we wrocławskiej katedrze.

Obchodom we Wrocławiu i Warszawie towarzyszy także crowdfundingowa kampania odzyskiwania pamięci w mediach społecznościowych.

- Podstawowym tematem, którego się tutaj podejmujemy jest właśnie nieobecność, przejawiająca się w przerażającej skuteczności ludobójstwa, które nie tylko było aktem fizycznej eksterminacji, ale też wymazało z pamięci Europy wszelkie świadectwa o tych tragicznych wydarzeniach - Jarosław Fret wskazał na szczególną wartość obchodów stulecia ludobójstwa Ormian na całym świecie. - Jest to także nieobecność w sztuce i w kulturze, której efektem jest nieumiejętność spotkania i pochylenia się nad tym tematem, całkowita instrumentalizacja i marginalizacja polityczna - dodał.

Jednym z pierwszych wydarzeń w programie będzie "Czytanie dla Armenii" we wtorek 21 kwietnia. Jacek Zawadzki przeczyta fragmenty "Księgi Szeptów" Varujana Vosganiana w Sali Teatru Laboratorium.

Jest to wyjątkowa opowieść, wyjątkowa relacja człowieka, którego przodkowie przeżyli wędrówkę przez pustynię. - opowiadała o książce i szczegółach akcji Kama Margielska, redaktor naczelna wydawnictwa Książkowe Klimaty - Po "Czytaniu dla Armenii" zapraszamy na dyskusję na temat nieobecności tematu Ludobójstwa Ormian w mediach. Podobne czytania odbędą się także między innymi w Łodzi, Krakowie, Warszawie i Pile.

Krzysztof Mojzesowicz, członek zarządu Towarzystwa Ormian Polskich nie krył wzruszenia na konferencji. Dla niego jak i dla wszystkich Polaków ormiańskiego pochodzenia szczególne znaczenie ma marsz upamiętniający ofiary ludobójstwa "Medz Yeghern" ("Wielkiego Zła" - terminu używanego przez Ormian na całym świecie na upamiętnienie wydarzeń sprzed stu lat), a także msza we wrocławskiej katedrze. Kulminacyjnym momentem całych obchodów będzie piątek 24 kwietnia. To właśnie tego dnia, sto lat temu rozpoczęły się masowe aresztowania Ormian w Stambule.

Po Krzysztofie Mojzesowiczu głos zabrał Daisuke Yoshimoto, którego akcję "Świadek" będzie można podziwiać na placu przed kościołem św. Elżbiety w dniach od 23 do 27 kwietnia. Akcja japońskiego artysty związana jest bezpośrednio ze spektaklem "Armine, Sister". Szesnaście kolumn symbolizujących świątynię posłuży jako scenografia dla tego niezwykłego wydarzenia.

Przysłuchując się całej rozmowie przypomniała mi się historia Fukushimy. - Daisuke Yoshimoto, mistrz tańca but, opowiedział o temacie szczególnie mu bliskim, tragicznej katastrofie w elektrowni jądrowej w Fukushimie - Zauważyłem, że pomimo tego, że Fukushima wydarzyła się niedawno, świat zdaje się o tym już zapominać, podobnie jak o tragicznej historii Armenii. Mam nadzieję, jednak że wciąż będę spotykać ludzi, którzy o tym będą mówić i pamiętać.

Wydarzeniom we Wrocławiu i Warszawie towarzyszy także prawdopodobnie pierwsza na świecie crowdfundingowa kampania odzyskiwania pamięci. Za pomocą mediów społecznościowych, każdy może zaangażować się w przypomnienie światu tragicznej historii.

W podręczniku do języka polskiego jest tylko jedno zdanie, o tym że dokonano rzezi Ormian w czasie pierwszej Wojny Światowej. Staramy się umożliwić każdemu stworzenie własnego klucza dla zrozumienia dzisiaj, sto lat po tragicznych wydarzeniach 1915 roku, naszego miejsca i naszej powinności wobec tego co się stało. - tłumaczył założenia kampanii Jarosław Fret - Chcemy się podzielić impulsem budowania historii, odzyskiwania pamięci. Wsparcie tego projektu poprzez crowdfunding, poprzez nawet małą dotację rzędu jednego lub pięciu dolarów jest symbolicznym wyrażeniem zaangażowania.

Na zakończenie konferencji Jarosław Fret opowiedział o dalszych planach międzynarodowej trasy Teatru ZAR i projektu "Armine, Sister". Po Florencji i San Francisco zespół zamierza także odwiedzić Rzym, Paryż, Berlin, Madryt, Los Angeles, Nowy Jork oraz miejsca w których sto lat temu doszło do tragicznych wydarzeń - Stambuł i Dijarbakir w Anatolii.