Artykuły

6 czerwca na małej scenie Teatru Polskiego premiera spektaklu "Romville". Przedstawienie powstaje na podstawie kilku reportaży zebranych w całej Polsce przez reporterkę Justynę Pobiedzińską i reżyserkę Elżbietę Deptę.

Punktem wyjścia dla przedstawienia są wydarzenia, które miały miejsce w zeszłym roku w Legnicy, gdy na meczu lokalnego klubu piłkarskiego "Miedź" kolportowano szaliki i smycze z napisem "Łowcy Cyganów". Nieopodal stoiska stała policja, a następnego dnia w jednym z gimnazjów pojawili się uczniowie ubrani w "sprezentowane" na meczu szale.

Przedstawienie powstaje na podstawie kilku reportaży zebranych w całej Polsce przez reporterkę Justynę Pobiedzińską i reżyserkę Elżbietę Deptę. Pobiedzińska od trzech lat pracuje nad książką o polskich Romach, która pod koniec 2015 roku ukaże się nakładem Wydawnictwa Czarne, ponadto pisze dla romskiego kwartalnika "Dialog-Pheniben". Depta, studentka reżyserii krakowskiej szkoły teatralnej, tematyką największej europejskiej mniejszości zajmowała się jeszcze na studiach psychologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim - jej praca magisterska dotyczyła tematu edukacji tej społeczności. We współpracy ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Romów "Newo Dziwipen" prowadziła także zajęcia teatralne dla dzieci romskich.

Historie zebrane przez twórczynie przedstawienia wydarzały się wszędzie: w szkole, na komendzie i w sklepie... Ich bohaterami są nie tylko Romowie, ale także aktorzy bydgoskiego teatru, którzy muszą skonfrontować się z odgrywanymi przez siebie postaciami i historiami, których nie zauważamy, jakby owo "wszędzie" znaczyło "nigdzie".

W procesie pracy nad spektaklem aktorzy TPB będą współpracowali z romskim zespołem muzycznym z Bydgoszczy Jamaro Sveto, który weźmie udział także w premierze przedstawienia.

Spektakl "Romville" powstaje w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w ramach projektu INTERWENCJE (kuratorka: Agata Siwiak) we współpracy z Agencją Artystyczą GAP oraz Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej w Krakowie w ramach projektu POP - UP (kuratorzy: Grzegorz Niziołek, Agata Siwiak).

Teatr Polski w Bydgoszczy: 6 czerwca 2015 r. (premiera)

Projekt POP - UP w Krakowie: 24 października 2015 r.

Intervenire w języku łacińskim to dosłownie wchodzić pomiędzy. Interwencja oznacza "wtrącenie się w jakąś sprawę; wywieranie wpływu w celu osiągnięcia określonego efektu (np. zmiany decyzji); starania, zabiegi z tym związane; mieszanie się jednego państwa w sprawy należące do kompetencji innego" (W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, wydanie XVII, Warszawa 1989). Interwencja może oznaczać przemoc, agresję, przekroczenie cudzych granic.

Z drugiej strony może stanowić formę pomocy jako interwencja kryzysowa - forma wsparcia psychologicznego, terapeutyczny proces w którym dochodzi do konfrontacji ze źródłem kryzysu, by zredukować symptomy chorobowe i przywrócić równowagę. Interwencja taka doprowadza zazwyczaj do spiętrzenia kryzysu, co prowokuje podjęcie konstruktywnych działań.

Projekt Interwencje zasadza się na wejściu teatru w rzeczywistość, przekroczenie murów budynku instytucji, szukanie doświadczenia w pozateatralnym "realu" - czasami będzie to przestrzeń konfliktu/kryzysu, czasami miejsca pamięci, ślady, innym razem konfrontacja z osobistą historią. Twórcy spektakli/projektów będą zmuszenie do modyfikacji swojej artystycznej tożsamości - staną się po trosze śledczymi, aktywistami, reporterami wchodzącymi w samo jądro społecznego żywiołu - nieprzewidywalnego, niemożliwego do wyreżyserowania.

W pierwszej edycji Interwencji planujemy trzy projekty realizowane w Teatrze Polskim w Bydgoszczy - dwa spektakle (powstające we współpracy z Agencją i Fundacją GAP w Krakowie, w ramach projektu POP-UP, którego kuratorami są Grzegorz Niziołek i Agata Siwiak) oraz działanie, którego finałem będzie instalacja performatywna, oraz kontekstujące premiery debaty i warsztaty.

Spektakle są zrealizowane w tandemach reżyser-reporter. Pierwszy etap prac stanowi wspólna wyprawa reporterska - poszukiwanie tematów, spotkania, wywiady. W drugim etapie zebrany materiał zostanie przełożony na pracę na scenie. Jest to jedyny jak dotąd w polskim teatrze eksperyment, w którym reporter i reżyser współpracują ze sobą w ścisłej symbiozie przez cały proces twórczy - od wyznaczenia palącego tematu społecznego po jego sceniczną transpozycję.

Założenia projektu

Przejście od teatru zaangażowanego do teatru angażującego, poprzez stworzenie w teatrze platformy spotkania dla artystów i ludzi w imieniu, których się wypowiadają lub o których tworzą projekty.

Wypracowanie narzędzi edukacji społeczno-kulturowej.

Wejście w bezpośrednie relacje z widzami teatru.

Wypracowanie formuły współpracy pomiędzy reżyserem a reporterem, wzajemne uczenie się.

Stworzenie inspirującej przestrzeni pracy dla reżyserów najmłodszego pokolenia.

***

partnerzy

Fundacja Dialog-Pheniben

kwartalnik "Dialog- Pheniben"