Artykuły

Wojażujesz po Suwalszczyźnie? Obowiązkowy przystanek to Sejny i Krasnogruda. Zaczęła się kanikuła, zaczęło się też Lato w Pograniczu.

Przez dwa miesiące dzieje się tam dużo: koncerty, spotkania literackie, wystawy, filmy. Jeszcze w piątek (10.07) - koncert jazzowy i Marycha River Brass Band, w sobotę - Kroniki Sejneńskie [na zdjęciu], w niedzielę - klezmerskie granie w synagodze.

Od lat Ośrodek Pogranicze i jego podopieczni intensywnie pracują w lecie - a każdy, kto odpoczywa na Suwalszczyźnie, może do Sejn wpaść i zobaczyć efekty ich pracy. W tym roku cykl imprez odbywa się pod hasłem "Opowieści o współistnieniu" - w różnych miejscach prowadzonych przez sejneński ośrodek.

I tak są to:

* sejneńska Biała Synagoga (tworzy szczególny klimat dla koncertów muzyki klezmerskiej i klasycznej, ale też dla wspaniałego spektaklu nad m glinianą makietą miasteczka),

* Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa, dawna jesziwa mieszcząca się na wprost synagogi (tu z kolei odbywają się koncerty jazzowe),

* Dom Pogranicza oraz po sąsiedzku (gdzie zobaczyć można wystawę "Misteria Dzieciństwa. Jerzy Ficowski").

* piękny dwór w podsejneńskiej Krasnogrudzie, dawnym majątku rodziny Miłosza, w którym ulokowało się Międzynarodowe Centrum Dialogu (w kawiarni Piosenka o porcelanie odbywają się spotkania literackie, w programie są też wystawy, Międzynarodowy Sympozjon Praktyków Dialogu);

Trzy kobiety, jazz i klezmerzy

Program (szczegóły - niżej) jest bardzo ciekawy. Jeszcze w piątek (10.07) w jesziwie zagra Marycha River Brass Band (godz. 20). W sobotę (11.07) w synagodze kolejne pokolenie sejnian pokaże wzruszającą opowieść na podstawie opowieści dziadków i sąsiadów - Kroniki Sejneńskie (godz. 20). Zaś w niedzielę (oraz wtorek i czwartek, 12, 14, 16 lipca), również o godz. 20 w synagodze zagra Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (czyli młodzi mieszkańcy Sejn, którzy pod wodzą Wojciecha Szroedera tworzą świetny zespół, co do tańca porwać potrafi; grać tak będą w synagodze przez całe wakacje, co kilka dni).

W środę (15.07), również w przestrzeni sejneńskiej synagogi, obejrzeć można słowno-dźwiękową opowieść teatralną "Trzy kobiety. Metamorfozy mitu Medei u Owidiusza i Picassa" (godz. 20).

Z kolei w Krasnogrudzie, a dokładniej w Kawiarni "Piosenka o porcelanie" w poniedziałek o godz. 18 zacznie się spotkanie ze znaną reżyserką Izabelą Cywińską (wstęp wolny). W wakacje "porcelanowych" spotkań z ciekawymi osobowościami będzie więcej - m.in. z Timothym Snyderem, Andrzejem Franaszkiem czy Marci Shore i Piotrem Mitznerem. Kilka razy, zaraz po spotkaniach w kawiarni odbędzie się koncert piosenek żydowskich "Ejbike Mame" w wykonaniu Małgorzaty Sporek-Czyżewskiej.

Z kolei w jesziwie w ciągu wakacji jazzowo zagrają jeszcze m.in.: Banda Bella Nebbia, Libelid, Rafael Rogiński, Cukunft. Raz jednak, ostatniego dnia lipca, Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa wyjdzie poza sejneńskie mury i zaprosi słuchaczy na koncert do Krasnogrudy , gdzie na pomoście Dworu Miłoszowego w Krasnogrudzie nad pięknym jeziorem Hołny Mejera wystąpi Jerzy Rogiewicz.

Wszystkie koncerty i spektakle rozpoczynać się będą zazwyczaj o godz. 20, bilety kosztują 20 i 25 zł. Z kolei spotkania zazwyczaj rozpoczynać się będą o godz. 18, wstęp wolny.

Miłosz wiecznie żywy

Tradycyjnie już intensywne Lato w Pograniczu kończy "Pamiętanie Miłosza" - spotkanie artystyczno-literackie w ramach którego wielkiego poetę wspominają jego przyjaciele i wielbiciele. Stała jest data - 14 sierpnia, rocznica śmierci poety (godz. 18, wstęp wolny).

Szczególna jest data, szczególne też miejsce. Ćwierć wieku temu Czesław Miłosz spacerował z ekipą Pogranicza po zarośniętej Krasnogrudzie, miejscu, w którym spędzał wczesną młodość. Chciał, by dwór nie zamienił się w martwe muzeum, a w żywe miejsce dialogu. I tak się stało - dziś funkcjonuje tu Międzynarodowe Centrum Dialogu. To urokliwe miejsce na pograniczu polsko-litewskim, gdzie wszystkie myśli kierują się ku poecie i bliskim mu ideom - budowania "Europy mostów". Te same idee od prawie trzech dekad przyświecają ekipie Ośrodka Pogranicze, w pobliskich Sejnach działających na rzecz tolerancji i szacunku dla Innego. I to właśnie dzięki cierpliwości i niezmordowanej pracy "Pograniczników" pod wodzą Krzysztofa Czyżewskiego i po wieloletnich staraniach o pieniądze na rewitalizację dworu w Krasnogrudzie, kilka lat temu otwarta została nowatorska placówka dedykowana badaniu i praktykowania dialogu na różnych pograniczach świata.

Dziś wszyscy, którzy trafią do tego zagubionego wśród wzgórz i jezior miejsca, przemierzają ścieżki w krasnogrudzkim parku, które przed wojną wydeptywał młody Miłosz. Gdy przyjeżdżał do majątku ciotek ze strony matki na wakacje, wędrował po malowniczej okolicy, przeżywał młodzieńcze emocje, powracające później w jego wierszach. W ponad pół wieku od tamtego czasu, w 1989 roku przyjechał tu po raz pierwszy od emigracji. Spacerował z Krzysztofem Czyżewskim, szefem Ośrodka Pogranicze, rozmawiali o przyszłości tego miejsca. Tradycyjne muzeum nie wchodziło w grę, chodziło o miejsce, w którym jedni będą uczyć drugich praktyki budowania mostów między ludźmi i kulturami - a do tego "Pogranicznicy" nadają się idealnie. Poeta dał swe "błogosławieństwo". Dla ekipy z Sejn zaczęła się długa droga pod górkę, ale w końcu się udało. Gdy w 2010 roku, w lipcu rzęsisty deszcz chrzcił murowanie kamienia węgielnego pod odbudowywany dwór w Krasnogrudzie, Czyżewski mówił: - Wyjedziecie stąd z kurzem na butach i w zmoczonej odzieży, ale mam nadzieję, że z obrazem Międzynarodowego Centrum Dialogu w oczach, a za rok spotkamy się na jego otwarciu.

I tak się stało: 30 czerwca 2011. Czas był szczególny, łączący cztery wydarzenia: otwarcie centrum, 100-lecie urodzin noblisty, przeddzień polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, a do tego jeszcze pierwszy dzień trzydniowej Europejskiej Agory, która otwierała krajowy program kulturalny polskiego przewodnictwa w Radzie UE.

Czerwony ganek

Dziś piękny odrestaurowany dwór stoi jak malowanie, z daleka błyszcząc fantazyjnie czerwonym gankiem. Nikt, kto zajrzał do Krasnogrudy kilka lat temu, nie pozna dziś tego miejsca. Zniszczony XVIII-wieczny dwór został rozebrany i - z zachowaniem wszelkich konserwatorskich przepisów - zrekonstruowany od nowa z wykorzystaniem zdrowego drewna, które udało się zachować. Kiedyś ciemnobrązowy, przyciemniony przez deszcze i mijające lata oraz przebudowy, dziś - jasny, otynkowany z gontowym dachem (jak na przedwojennych zdjęciach). I choć stoi dokładnie w tym samym miejscu, na tych samych fundamentach - nie sposób nie odnieść wrażenia, że to zupełnie nowa przestrzeń. A przecież, mimo tak dużej ingerencji - bardziej bliska czasom, w których bywał tu Miłosz, niż ostatniej epoce. A czerwony ganek dowodzi tylko, jak ciekawie udało się pożenić nowoczesne ze starym, a szacunek dla przeszłości połączyć z chęcią nadania temu miejscu nowego życia.

To właśnie tu, w krasnogrudzkim dworze, w dniach 13-23 sierpnia we Dworze Miłoszowym działać będzie WIOSKA BUDOWNICZYCH MOSTÓW

Lato w Pograniczu lipiec-sierpień, Sejny - Krasnogruda, 2015

LIPIEC 2015

10 (piątek): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Marycha River Brass Band (dawna jesziwa, godz. 20, bilety 20 i 25 zł)

11 (sobota): "Kroniki Sejneńskie" - spektakl teatralny (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

12 (niedziela): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

13 (poniedziałek): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Izabella Cywińska (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

14 (wtorek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

15 (środa): "Trzy kobiety" - opowieść teatralna (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

16 (czwartek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

17 (piątek): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Banda Nella Nebbia (dawna jesziwa, godz. 20, bilety 20 i 25 zł)

18 (sobota): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

19 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Timothy Snyder (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

19 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": koncert "Ejbike Mame" (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

21 (wtorek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

22 (środa): "Trzy kobiety" - opowieść teatralna (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

23 (czwartek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

24 (piątek): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Libelid (dawna jesziwa, godz. 20, bilety 20 i 25 zł)

25 (sobota): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

26 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Andrzej Franaszek (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

26 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": koncert "Ejbike Mame" (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 20, wstęp wolny)

28 (wtorek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

29 (środa): "Trzy kobiety" - opowieść teatralna (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

30 (czwartek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

31 (piątek): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Jerzy Rogiewicz - koncert na pomoście Dworu Miłoszowego w Krasnogrudzie, godz. 20

SIERPIEŃ 2015

1 (sobota): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

1 (sobota): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Paweł Piszczatowski (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

2 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Marci Shore (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

2 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": koncert "Ejbike Mame" (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 20, wstęp wolny)

4 (wtorek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

5 (środa): "Trzy kobiety"- opowieść teatralna (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

6 (czwartek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

7 (piątek): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Raphael Rogiński (dawna jesziwa, godz. 20, bilety 20 i 25 zł)

8 (sobota): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

9 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": Piotr Mitzner (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

9 (niedziela): Kawiarnia "Piosenka o porcelanie": koncert "Ejbike Mame" (Dwór w Krasnogrudzie, godz. 18, wstęp wolny)

11 (wtorek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

12 (środa): Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa: Cukunft (dawna jesziwa, godz. 20, bilety 20 i 25 zł)

13 (czwartek): Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego (Biała Synagoga, Sejny, godz. 20, bilety: 20 i 25 zł)

14 (piątek): Pamiętanie Miłosza

13-23 sierpnia: WIOSKA BUDOWNICZYCH MOSTÓW - Dwór Miłoszowy w Krasnogrudzie