Artykuły

Uczenie pisania, uczenie mówienia - temat komunikacji powraca w spektaklach Wojtka Ziemilskiego. W najnowszym przedstawieniu "Jeden gest" interesuje go świat osób niesłyszących. Premiera w sobotę w Nowym Teatrze.

W debiutanckim spektaklu "Mała narracja" reżyser Wojtek Ziemilski pokazał moc słów. Odnosząc się do historii dziadka, czyli Wojciecha Dzieduszyckiego, opowiedział, jak za pomocą słów można budować rzeczywistość, uczyć dziecko, ale też jak destrukcyjnie bywa wykorzystywana ich siła. Z kolei w "Pigmalionie" zajmował się nauką mówienia jako treningiem, który ma zapewnić miejsce w mieszczańskim społeczeństwie. To właśnie podczas pracy nad tym przedstawieniem zainteresował się językiem migowym. Dowiedział się, że nie ma jednego migowego - w latach 70. powstał pomysł, by utworzyć międzynarodowy język migowy, ale z czasem idea upadła. Zaczął zgłębiać ten świat i rzeczywistość osób niesłyszących. W Polsce głuchych jest około 200 tysięcy. Ich codzienność i problemy są praktycznie nieznane większości słyszących.

W reportażu "Głusza" opublikowanym kilka tygodni temu w "Tygodniku Powszechnym" Anna Goc przedstawiła je obrazowo: słyszący syn występuje w roli tłumacza, gdy niesłysząca matka jest na porodówce, niesłysząca matka przystawia palec do noska niemowlaka, żeby sprawdzić, czy oddycha. Jednak reżyser nie zamierza robić teatru dokumentalnego. Wybrał cztery osoby, które w spektaklu opowiedzą o sobie. Trójka z nich ma już doświadczenie sceniczne - działa w amatorskiej grupie teatralnej przy Polskim Związku Głuchych. Dwójka nie słyszy, dwójka jest niedosłysząca.

Wojtek Ziemilski, opowiadając o nich, chce pokazać, że nie ma jednego schematu biografii osoby głuchej - inaczej odbiera świat ten, który urodził się niesłyszący, inaczej ten, który stracił słuch po latach. Zachwyca się tym, jak różnorodnie się wyrażają - tak jak każdy słyszący mówi inaczej, tak i w miganiu każdy ma swój styl. A do tego jest to język, na który chce się patrzeć, bo "wypowiada się" go nie tylko dłońmi, ale całym ciałem.