Artykuły

Antoni Halor - zmarły w 2011 r. artysta plastyk, reżyser filmowy i telewizyjny - będzie kolejną postacią, która zostanie upamiętniona plenerowej galerii artystycznej w Katowicach - zdecydowali mieszkańcy w plebiscycie. Rzeźba z wizerunkiem artysty zostanie odsłonięta we wrześniu.

Od kilkunastu lat, co roku w galerii artystycznej na pl. Grunwaldzkim nieopodal Spodka, odsłaniane są kolejne rzeźby, przedstawiające wybitne postaci świata kultury związane z Katowicami. Wcześniej odsłonięto tam rzeźby m.in. aktorów Zbyszka Cybulskiego, Aleksandry Śląskiej i Bogumiła Kobieli,

kompozytorów Wojciecha Kilara i Henryka Mikołaja Góreckiego, malarza Jerzego Dudy-Gracza, twórcy Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" Stanisław Hadyny oraz bluesmana Jana "Kyksa" Skrzeka.

Decyzję o uhonorowaniu kolejnej osoby podejmują mieszkańcy, którzy biorą udział w plebiscycie "Galeria Artystyczna". Ostatnie głosowanie, w którym brali udział nie tylko katowiczanie, trwało przez miesiąc. Spośród 12 kandydatur ze świata kultury - wskazanych przez przedstawicieli lokalnego środowiska twórczego - najwięcej głosów oddano na Halora. O wynikach plebiscytu poinformował we wtorek katowicki magistrat.

Uroczyste odsłonięcie rzeźby Halora na placu Grunwaldzkim odbędzie się w połowie września, podczas obchodów kolejnej rocznicy nadania Katowicom praw miejskich. Plenerowa galeria artystyczna to pomysł architektów Aliny i Andrzeja Grzybowskich, którzy w 2002 r. na zlecenie Urzędu Miasta Katowice zaprojektowali przebudowę skweru. Intencją Grzybowskich było utworzenie miejsca upamiętniającego wybitnych artystów związanych z miastem i regionem.

Antoni Halor urodził się w 1937 r. w Siemianowicach Śląskich. Był wszechstronnym twórcą - ukończył krakowską ASP i łódzką szkołę filmową, natomiast na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach obronił doktorat z literaturoznawstwa, jego praca doktorska był poświęcona mitom w kulturze śląskiej.

W drugiej połowie lat 60. wraz z innymi artystami powołał Tajną Kronikę Grupy Pięciu Osób, zwaną później Ligą Spostrzeżeń Duchowych lub kręgiem Oneiron. Skupieni w tej grupie artyści inspirowali się ezoteryką i mistyką. Jako malarz, grafik, rysownik i ilustrator książek, często sięgał po tematy związane z pejzażem i symboliką Górnego Śląska. Jego prace znajdują się w zbiorach muzealnych, a także w kolekcjach prywatnych w Polsce oraz w Niemczech, w Czechach, Francji, Kanadzie, Szwecji czy Holandii.

Największą pasją Halora była twórczość filmowa - był reżyserem i scenarzystą filmów dokumentalnych, animowanych, fabularnych i dokumentów fabularyzowanych, widowisk telewizyjnych oraz spektakli teatralnych. Wielokrotnie nagradzany na festiwalach filmowych w kraju i za granicą m.in. za "Testament" - dokument o obozie Auschwitz opowiedziany prozą Tadeusza Borowskiego, a także filmy poświęcone pracy górników ("Czarne -zielone" i "Czarne słońce"), czy film o generale Jerzym Ziętku pt. "Człowiek z laską".

Twórczość literacka Halora to liczne publikacje prasowe i książkowe zazwyczaj związane ze Śląskiem i jego historią, sztuką, architekturą, a także poświęcone m.in. obrzędom, podaniom, legendom i mitom.

Halor zmarł 10 lutego 2011 r. w Katowicach. Siemianowice Śląskie uhonorowały go pośmiertnie tytułem honorowego obywatela miasta. Od 2012 r. jego imię nosi jeden ze skwerów w tym mieście, a od 2013 r. - jedna z tamtejszych szkół.