Artykuły

W najbliższy poniedziałek w Teatrze Telewizji kolejna premiera. Będzie nią "Listopad" według powieści Henryka Rzewuskiego, w adaptacji i reżyserii Mikołaja Grabowskiego. Autor jest postacią barwną, choć na pewno nie świetlaną. Urodził się w dniu uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r. Zmarł w roku 1866. Wychowany w kulcie szlacheckiej przeszłości, w umiłowaniu wzorców rojalistycznych i klerykalnych uważany jest za czołowego reprezentanta krańcowego konserwatyzmu i lojalizmu doby międzypowstaniowej. Wbrew przekonaniom romantyków pierwsze miejsce przyznawał religii, która zawsze wygrywa z rozumem. Uznawał tylko szlachecką tradycję, literaturze romantycznej odmawiał narodowego charakteru, a powstania i spiski narodowe uznawał za robactwo toczące kraj. Przez swoją lojalną postawę wobec władz został nawet urzędnikiem do specjalnych poruczeń namiestnika Królestwa Polskiego. Jego najcenniejszym dziełem są "Pamiątki Soplicy". "Listopad" powstał w latach 1845-46. Historia dwóch braci Skawińskich, jest pretekstem do ukazania różnic między szlachtą ziemiańską a podatnym na wpływy obce środowiskiem dworskim. Kulminacją powieści jest zamach na Stanisława Augusta Poniatowskiego dokonany pewnego listopadowego dnia 1771 r. W "Listopadzie" Rzewuski połączył wartkość romansu historycznego z wpływem powieści sentymentalnej Waltera Scotta. Umiejętnie przedstawił szlacheckie życzenie i mentalność.

Reżyserem i adaptatorem spektaklu jest znany krakowski reżyser i aktor Mikołaj Grabowski. Od lat próbuje on nakreślić na scenie obraz Polaków inscenizując dzieła należące do kanonu klasyki narodowej. M.in. "Damy i huzary" Fredry, "Wesele" Wyspiańskiego, a także utwory niesceniczne, m.in. "Opis obyczajów I i II" Jędrzeja Kitowicza oraz utwory Gombrowicza ("Operetka" i "Transatlantyk"). W przedstawieniu zobaczymy młodych aktorów, wówczas jeszcze studentów krakowskiej PWST Jakuba Przebindowskiego i Bartosza Dzedzica, którym towarzyszą znakomitości polskiej sceny - Jerzy Bińczycki, Iwona Bielska, Jan Peszek, Krzysztof Globisz.