Pisarka rozmawia z filmowcami
"Twórcy obrazów" Pera Olova Enquista w reż. Artura Urbańskiego w Teatrze Narodowym w Warszawie. Pisze Mirosław Winiarczyk w tygodniku Idziemy.
Sztuki Pera Olova Enquista można uznać za współczesne komentarze do tradycji skandynawskiej kultury. Wystawiane w Polsce "Noc trybad" i "Z życia glist" poświęcone byty Augustowi Strinbergowi i Hansowi Christianowi Andersenowi - słynnym dramaturgowi i pisarzowi. Bohaterami "Twórców obrazów", wystawionych obecnie w Teatrze Narodowym w Warszawie, są szwedzcy artyści z początku lat 20. XX w. Wybitna pisarka Selma Lagerlof, autorka słynnej powieści dla dzieci "Cudowna podróż" i wielu innych utworów, laureatka literackiej Nagrody Nobla, korzysta z fikcyjnego zaproszenia młodego aktora i reżysera Victora Sjóstróma (późniejszego odtwórcę głównej roli w "Tam gdzie rosną poziomki" Ingmara Bergmana z 1957 r.) w celu obejrzenia nakręconego właśnie filmu według jej powieści. Trzeba pamiętać, że w czasie, gdy toczy się akcja sztuki, filmowcy szwedzcy byli w awangardzie artystycznego kina niemego. Wspomnijmy "Skarb rodu Arne" z 1919 r., według powieści Lagerlof, zrealizowany przez klasyka kina Mauritza Stillera. W przedstawieniu, w czasie fikcyjnego spotkania dochodzi do dramatycznych rozmów między schorowaną pisarką a filmowcami i zbuntowaną młodą aktorką (przypominającą współczesną agresywną feministkę), która nie może przeboleć, że nie zagrała w tym filmie. Autorzy spektaklu przeplatają naładowaną dialogami akcję audiowizualnymi fragmentami niemego filmu, co wprowadza nas dodatkowo w klimat epoki.
Największą wartością spektaklu jest wspaniała kreacja Anny Seniuk w roli Selmy Lagerlof. Artystka po raz kolejny udowodniła, że czuje się świetnie nie tylko w teatralnych, filmowych i serialowych komediach i komediodramatach, lecz także w mrocznych dramatach. W niełatwej roli wydobyła mnóstwo odcieni nadciągającej starości i wspomnień. Ze spokojem stawia czoła rozszalałej młodej aktorce, ukazanej zresztą bardzo stereotypowo. Seniuk swoją interpretacją w pewnym sensie pogłębia tekst autora sztuki, który posłużył się kliszami z tradycji mrocznych dramatów skandynawskiej kultury, od Strindberga do Bergmana.
