Łódź. "Kserkses" na dyplom
Historię miłosnych perypetii perskiego króla wybrali na dyplom studenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej. Opera "Kserkses" zostanie wystawiona w sobotę, 29 kwietnia i w niedzielę, 30 kwietnia w Teatrze Wielkim.
Przyszli soliści oper i operetek co roku przygotowują spektakl operowy. Zeszłoroczny "Cyrulik sewilski" bardzo się spodobał publiczności i krytykom; tym razem wybór padł na dzieło barokowe.
- Utwór na dyplom wybiera Rada Wydziału, biorąc pod uwagę predyspozycje studentów i wymagania obsadowe - mówi Ziemowit Wojtczak, rzecznik prasowy AM. - Co roku zapraszamy innych realizatorów, żeby studenci mieli możliwość pracy z różnymi artystami.
Prace nad "Kserksesem" trwały od jesieni. W grudniu ze studentami pracował Piotr Kusiewicz, uznany specjalista w dziedzinie muzyki dawnej. Przedstawienie reżyseruje Wojciech Walasik, orkiestra symfoniczna Akademii Muzycznej zagra pod batutą Marcina Wolniewskiego. Wystąpią dyplomanci i studenci wcześniejszych lat. Większość ról męskich w swoich operach Haendel przeznaczał dla kastratów, więc do roli tytułowej przygotowują się śpiewaczki: Ewa Kotarska i Katarzyna Zając. Kostiumy przygotowali studenci ASP: Marcin Kokociński i Grzegorz Skwara.
Opery były tym gatunkiem, z którym Haendel wiązał swoją przyszłość, przybywając w 1710 r. do Londynu. Udało mu się pozyskać poparcie możnych oraz samego króla, dzięki czemu doprowadził do założenia Królewskiej Akademii Muzycznej, której dyrektorował. Część tejże akademii, Opera przy Haymarket, wkrótce stała się jednym z najmodniejszych i najbardziej snobistycznych miejsc brytyjskiej stolicy. Londyńczycy przybywali tłumnie, by zobaczyć i usłyszeć słynnych kastratów i primadonny. Jeśli mieli szczęście, mogli trafić nawet na sceniczną kłótnię wielkich śpiewaczek; jedna z nich, utarczka między Cuzzoni i Bordoni w 1727 r., przeszła nawet do historii.
Haendel sam pisał większość dzieł dla swojej sceny; w ten sposób powstało ok. 40 oper. Wkrótce jednak maniery gwiazd znużyły widzów, znudziły ich wyeksploatowane wątki antyczne, a w dodatku własny librecista Haendla, John Gay, sparodiował kompozytora w "Operze żebraczej". Jedną z prób ratowania Opery przy Haymarket był "Kserkses". Haendel, widząc, że poważne tematy źle się sprzedają, a konkurencja stawia przede wszystkim na rozrywkę, skomponował operę buffa, pełną nieporozumień i konfliktów miłosnych - oczywiście ze szczęśliwym zakończeniem.
Niestety "Kserkses" nie uratował kompozytora: nowy tytuł już po czterech przedstawieniach zszedł z afisza, by wrócić dopiero... w 1924 podczas festiwalu haendlowskiego w Getyndze. Cóż miał począć Haendel - bankrut: zwrócił się ku oratoriom. Na szczęście, bo inaczej nie powstałby "Mesjasz", "Juda Machabeusz" czy Izrael w Egipcie".
Kserkses był królem perski z dynastii Achemenidów, który panował w V w. p.n.e. Przeszedł do historii dzięki licznym bitwom i podbojom. W 480 r. p.n.e. wyruszył na podbój Grecji na czele wojsk, o których mówiono, że to największa armia świata: w jej skład weszli żołnierze 46 narodowości. Po nierozstrzygniętej bitwie morskiej pod Artemizjon, pokonał Greków w pod Termopilami (w tym 300 Spartan pod wodzą Leonidasa), a następnie spalił Ateny. Wkrótce jednak dobra passa odwróciła się: flota Kserksesa została rozbita pod Salaminą przez ateńskie okręty pod wodzą Temistoklesa, a część jego armii, którą zostawił w Grecji pod wodzą Mardoniusza, rozbili Grecy pod Platejami. Po 470 p.n.e. Kserkses ponownie wysłał flotę przeciwko Grekom, ale znów przegrał: pod Eurymedonem w Pamfylii. W swoich bitwach władca nie stracił prawie żadnych terytoriów, ale wpłynęły one fatalnie na jego prestiż i finanse państwa. Kserkses zginął na skutek spisku, prawdopodobnie za wiedzą syna Artakserksesa.
O czym jest opera Haendla?
Kserkses, mimo zaręczyn z księżniczką Egiptu Amastris, stara się o względy Romildy, córki dowódcy wojsk perskich. Rywalizuje przy tym z własnym bratem Arsamenesem, bo tenże kocha Romildę z wzajemnością. Tymczasem na dworze Kserksesa pojawia się Amastris, zaniepokojona milczeniem narzeczonego. W przebraniu wojownika wkrada się w jego łaski i zaprowadza na dworze porządek: żeni Romildę z Arsamenesem. Kserkses zaś, chcąc zyskać w Egipcie sojusznika, rad nie rad żeni się z Amastris.
