Artykuły

Po ponad stu latach dzieło Richarda Wagnera wraca do Polski. Na początku marca Teatr Wielki w Poznaniu wystawi "Śpiewaków norymberskich" - jedyną operową komedię w dorobku tego niemieckiego kompozytora.

Urodzony w Lipsku w 1813 roku Richard Wagner przez lata był wielkim nieobecnym na polskich scenach operowych. Przede wszystkim niemiecki kompozytor kojarzył się z germańską agresją, a dodatkowo muzyka Wagnera uchodziła za trudną i mało przystępną. W efekcie w Polsce brakuje dobrze wyszkolonych głosów do śpiewania Wagnerowskich utworów oraz reżyserów, którzy podjęliby się tego nie lada wyzwania.

Partie wokalne wyzwaniem dla teatrów

Każda produkcja dzieła niemieckiego geniusza wiąże się bowiem m.in. z dużym wysiłkiem dla teatru, śpiewaków i realizatorów. Wystawienie opery Wagnera to ogromne nakłady finansowe, trudne i długie partie wokalne, wielki chór i wymagająca oprawa.

Kiedy więc na polskich deskach operowych wystawiany jest któryś z utworów lipskiego geniusza, wśród miłośników opery budzi się poruszenie i zainteresowanie.

W marcu Teatr Wielki w Poznaniu przedstawi poznańskiej publiczności dwa dzieła Richarda Wagnera: pierwszym będzie grane od kilku lat w okolicach Wielkanocy misterium sceniczne "Parsifal", które powstało przy współpracy z grupą artystyczną Hotel Pro Forma. Rolę Kundry w tym spektaklu zaśpiewa Małgorzata Walewska.

Drugim jest planowana na początek marca premiera jedynej w dorobku kompozytora operowej komedii "Śpiewaków norymberskich". Prapremiera opery miała miejsce w Królewskiej Operze w Monachium 21 czerwca 1868 roku. Później dzieło wystawiane było m.in. w Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Autorem libretta jest sam kompozytor.

Reżyserii poznańskiego przedstawienia podjął się Michael Sturm - współpracujący z teatrem we Fryburgu, dyrektor artystyczny Internationale Theater und Opern Company.

Tożsamość przez sztukę

"Śpiewacy norymberscy" to najdłuższa, bo trwająca ponad pięć godzin, opera i jednocześnie jedyne dzieło, w którym Wagner zrezygnował z mitologii. Zamiast tego stworzył historię Hansa Sascha - młodego człowieka, który by zdobyć rękę ukochanej dziewczyny, musi zwyciężyć w konkursie śpiewaczym.

Oprócz błahej fabuły, autor przemyca też poważną refleksję o istocie i znaczeniu sztuki. Wzywa do szukania tożsamości poprzez sztukę i wskazuje na jej jednoczącą siłę. Sasch wyjaśnia, że sztuka musi być nowatorska, ale - by taką była - musi czerpać z dorobku mistrzów i być wierna duchowi rządzących nią reguł.

- Chodzi o zasadnicze pytanie, dlaczego istota ludzka jest istotą ludzką. Odpowiedzią jest sztuka, która nadaje mu tożsamość - tłumaczy reżyser Michael Sturm. - Ponadto sztuka ma rolę zbawiać. Wagner chciał zbawić przy pomocy sztuki jednostki, ale i całe społeczeństwo.

Rolę głównego bohatera Sascha zaśpiewa bas - Frank van Hove. Śpiewak już wcześniej współpracował ze Sturmem.

1000 metrów materiałów

Na poznańskiej scenie pojawi się ponad 100 artystów: solistów, chórzystów, tancerzy i statystów. Z dużym rozmachem zaprojektowana została scenografia. Na kostiumy zużyto ponad 1000 metrów materiału i wykonano 30 specjalnych masek. Surrealną scenografię i kostiumy pełne odniesień do Biblii stworzył austriacki artysta Matthias Engelmann.

- Śpiewacy w libretcie Wagnera nie chcą niczego nowego i nie chcą niczego zmieniać w swym fachu. Można powiedzieć, że są prawdziwymi wrogami sztuki. Tylko jeden z nich, Hans Sachs, poznaje w Walterze Stolzingu tego, który jest wstanie obrócić świat do góry nogami i w sposób radykalny go zmienić. Tyle że na końcu pojawia się pytanie: czy ten młody człowiek przetrwa i będzie wstanie zainicjować rewolucję? - mówi o dziele Wagnera Engelmann.

Premiera "Śpiewaków norymberskich" odbędzie się 4 marca. Orkiestrę poprowadzi maestro Gabriel Chmura. Następne spektakle zaplanowane są na 7 i 10 marca.