Artykuły

"Bunt Głuchych" - film i spektakl pod tym tytułem przedstawi w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie artystka wizualna Bogna Burska. Premiera filmu w piątek, spektaklu w sobotę.

- Moją inspiracją była historia dziewczynki, córki chińskich imigrantów, która urodziła się już w Europie, w Holandii. Gdy przyszła na świat, poradzono rodzicom, by wychowali ją nie mówiąc do niej w swoim ojczystym języku, co miało służyć lepszej asymilacji dziewczynki - wyjaśniła w rozmowie z PAP Bogna Burska.

- Nieznający niderlandzkiego rodzice wychowali więc swoją córkę prawie do niej nie mówiąc. W domu używali około 50 najprostszych słów, które ona w pewien sposób przyswoiła, podczas gdy dzieci w jej wieku posługują się zasobem około 3000 słów - powiedziała artystka. "Relacja dziewczynki z rodziną była analogiczna do relacji, jakie zazwyczaj tworzą głuche dzieci ze swoimi słyszącymi rodzicami".

Według Burskiej właśnie to podobieństwo stanowiło dlań punkt wyjścia do przypomnienia historii, jaka się wydarzyła w 1988 r. w USA; niesłyszący studenci amerykańskiej uczelni Gallaudet University, zbuntowali się i wywalczyli powołanie pierwszego w historii głuchego rektora.

Tekst, będący kanwą filmu i spektaklu, przedstawia trudne sytuacje niemożności komunikacji, kłopoty z nawiązaniem bliskości, z powodu braku wspólnego języka. Jest to też opowieść o walce społeczności głuchych o uznanie własnej odrębności kulturowej i nadania językowi migowemu statusu pełnowartościowego języka. Pojawia się tu też wątek dotyczący odwiecznego marzenia człowieka o stworzeniu języków uniwersalnych.

- To się nigdy nie udało, choć możemy przyjąć, że współcześnie w naszym kręgu kulturowym język angielski do pewnego stopnia pełni taką rolę. Przestał właściwie być językiem obcym, a stał się narzędziem komunikacji - powiedziała Burska.

Bogna Burska (rocznik 1974) jest absolwentką malarstwa w warszawskiej ASP; dyplom zrobiła w pracowni prof. Leona Tarasewicza w 2001 r. Jako artystka posługuje się wieloma formami wypowiedzi; instalacjami, realizacjami przestrzennymi, fotografią, pracami malarskimi i wideo, pisze i reżyseruje krótkie formy literackie - dramaty i słuchowiska.

Spektakle jej autorstwa, to m.in. "Gniazdo" prezentowane w Zachęcie, monodram "Przyjemna i pożyteczna" pokazywany na Festiwalu ArtLoop w Sopocie i Galerii BWA w Zielonej Górze; film i spektakl - "Tyzeyfone i Alekto", zrealizowane na wystawę "Krew. Łączy i dzieli" w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w 2017 r.; słuchowisko "Koniec przemocy" w współpracy z Magdą Mosiewicz - premiera odbyła się w Instytucie Teatralnym.

Film pokazywany będzie w Małym Salonie Zachęty od 9 listopada 2018 roku do 13 stycznia 2019. Natomiast 10 listopada o godzinie 19 odbędzie się premiera spektaklu "Bunt Głuchych" w reżyserii Bogny Burskiej z udziałem Klary Bielawki, Eweliny Żak, tłumaczki języka migowego Marty Kalinowskiej oraz chóru POLIN pod dyrekcją Seana Palmera we współpracy z Kubą Pałysem. Kolejne przedstawienia: 11 i 12 listopada.

Kuratorką wydarzenia, które trwać będzie od 9 listopada 2018 do 20 stycznia 2019, jest Hanna Wróblewska, współpracuje z nią Aleksandra Szklarczyk. Zdjęcia i montaż filmu: Magdalena Mosiewicz.