Kielce. Wystawa "Między kościołem a synagogą"
Wystawę obiektów i rysunków Tadeusza Kantora, prezentującą obecne w sztuce krakowskiego artysty i przedstawieniach jego Teatru Cricot 2 odniesienia do symboliki katolickiej i judaistycznej, można zobaczyć na wystawie "Między kościołem a synagogą (szkic o pamięci)", otwartej w piątek, 23 marca w Kielcach.
Pokazano liczne szkice i rysunki Kantora, elementy scenografii ze spektakli: "Niech szczezną artyści" (wózeczek), "Wielopole, Wielopole" (szafa i łóżko z manekinem księdza), "Umarła klasa" (manekiny uczniów w szkolnych ławach [na zdjęciu], maszyna pamięci), atrapę starej, drewnianej trumny wystawianej dawniej w Dzień Zaduszny w kościele, a także fotografie i reprodukcje obrazów.
Wystawie eksponatów, prezentowanych w Galerii Współczesnej Sztuki Sakralnej, towarzyszy filmowy pokaz 108 fotografii dokumentujących stare widoki Wielopola Skrzyńskiego, życie tego miasteczka i historię rodziny Tadeusza Kantora, uwzględniających szczególnie osoby, które stały się pierwowzorami spektaklu "Wielopole, Wielopole". Można obejrzeć także kilkunastosekundowe projekcje filmowych zapisów przedstawień - "Umarłej klasy" i "Gdzie są niegdysiejsze śniegi".
Jak wyjaśniła kurator Galerii Agnieszka Orłowska, oryginalne szkice Kantora są formą notacji, zapisu zaobserwowanych zjawisk i zdarzeń, wizualizacją pierwszych impulsów myśli, pomysłów scenicznych i malarskich, niezbędnym narzędziem kreacji. Cała wystawa - swoista "kuchnia" artysty - jest próbą przybliżenia genezy jego sztuki; miejsca i czasu, w którym wszystko się zaczęło.
"To było małe, typowe miasteczko na Wschodzie, z dużym rynkiem, kilkoma nędznymi uliczkami. (...) Po jednej stronie kościół, plebania i cmentarz, po drugiej synagoga, ciasne uliczki żydowskie i również cmentarz, nieco inny. Obie strony żyły w zgodnej symbiozie. Ceremonie katolickie były spektakularne - procesje, chorągwie, kolorowe stroje ludowe, chłopi... Po drugiej stronie rynku - tajemnicze obrzędy, fantastyczne pieśni i modły, czarne chałaty, lisie czapki, świeczniki, rabini, wrzask dzieci. Miasteczko, poza swoim codziennym życiem, było skierowane ku wieczności..." - opisał Kantor rodzinne Wielopole Skrzyńskie.
Tadeusz Kantor (1915-1990) to jeden z najwybitniejszych twórców sztuki XX wieku. Był artystą wszechstronnym - jak mówił - "totalnym". Malarz, scenograf, poeta, aktor, happener - światową sławę zyskał jako człowiek teatru. Także w nim pozostał jednak przede wszystkim malarzem, który myślał obrazami, a zamiast farb używał aktorów i rekwizytów.
Kielecka wystawa powstała ze zbiorów prywatnych, zasobów muzeów w Krakowie i Tarnowie, Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora - Cricoteka w Krakowie oraz Filmoteki Narodowej w Warszawie.
