Najbliższa rodzina Hitlera
Choć tytuł "Dynastia Wagnerów" sugeruje banalny zapis dziejów rodu jednego z największych niemieckich kompozytorów, powinni go obejrzeć nie tylko melomani. To świadectwo epoki, pasjonująca opowieść o związkach wielkiej polityki, historii i sztuki, a przy okazji dramat psychologiczny. Obudowany mało znanymi fragmentami zapisów dokumentalnych kronik film opowiada o związkach Hitlera z rodziną Ryszarda Wagnera - przed sobotnią emisją "Dynastii Wagnerów" w TVP Kultura, pisze Teresa Torańska w Gazecie Telewizyjnej - dodatku do Gazety Wyborczej.
Przewodnikiem po historii rodziny Wagnerów jest Gottfried, prawnuk Ryszarda, autor książki o dynastii Wagnerów.
Hitler był zafascynowany muzyką Wagnera, zwłaszcza teatralnością i epickością jego oper, a dom rodziny Wagnerów - Wahnfried w Bayreuth traktował jako miejsce dla Niemców święte. Kompozytora oczywiście, nie znał, urodził się w sześć lat po jego śmierci, ale identyfikował się z credo życiowym i artystycznym Ryszarda Wagnera, który unoszony pychą nazywał siebie "najbardziej germańskim ze wszystkich Germanów", szczycił się swoim szowinizmem i dumny był ze swych antysemickich poglądów.
W Bayreuth, wtedy niewielkim miasteczku w Bawarii, Ryszard Wagner osiadł w 1872 roku. Według jego projektu powstał tam teatr muzyczny, przeznaczony do wykonywania wyłącznie jego dzieł. Od 1876 roku odbywają się tam festiwale muzyki wagnerowskiej. Po śmierci Ryszarda, teatrem zarządzała jego żona Cosima (córka Liszta, młodsza od Wagnera o 24 lata), potem ich syn Siegfried - kompozytor, dyrygent i reżyser operowy oraz jego żona Winifred, Angielka. Następnie (od 1951 roku) synowie Siegfrieda - Wolfgang i Wieland.
Hitler zaczął przyjeżdżać do Bayreuth w latach 20. Był podejmowany przez Cosimę, uwielbiała go jej synowa Winifred, żona Siegfrieda. W latach 30. Hitler regularnie uczestniczył w festiwalach wagnerowskich, które odbywały się (i odbywają) w lipcu i w sierpniu. Mówił, że muzyka Wagnera przywraca mu wiarę w siebie. Że jest od niej uzależniony. Czerpał z niej inspirację do przerażających w treści i formie przemówień. Dla wnuków Ryszarda Wagnera był wujkiem Wolfem, a dla Siegfrieda, syna Ryszarda "cudownym człowiekiem, przy którym będzie trwać do końca".
Festiwalem w Bayreuth, największym prywatnym wydarzeniem muzycznym w świecie, zarządza obecnie 77 letni Wolfgang, wnuk Ryszarda. Rodzina Wagnerów ma do dzisiaj problemy z historią. Tylko syn Wolfganga - Gottfried - narrator filmu, wyłamał się z rodzinnej tradycji i otwarcie potępił nazizm. Został przez ojca wydziedziczony.
Dynastia Wagnerów - Sobota [30 czerwca], TVP Kultura, godz. 13.45
Na zdjęciu: Ryszard Wagner (1813-1883).
