Piekło w domu dla lalek
"Mabou Mines DOMlalki" w reż. Lee Breuera w wyk. Mabou Mines (USA) na IV Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Dialog Wrocław. Pisze Katarzyna Kamińska w Gazecie Wyborczej - Wrocław.
Ibsenowski "Dom lalki" Lee Breuera to opowieść o związku niszczonym przez głęboko zakorzeniony patriarchat. Maude Mitchell, którą zobaczyliśmy w roli Nory, w ciągu dwóch godzin zmienia się z głupiutkiej dziewczynki w świadomą siebie kobietę
Szczęśliwe życie mieszczańskiej rodziny. Torvald, pan domu, właśnie awansował na szefa Banku Akcyjnego. On i jego żona Nora mają teraz szanse na dostatnie życie.
Nie zawsze tak było: osiem lat wcześniej przepracowany Torvald ciężko zachorował. By ratować życie męża, Nora pożyczyła pieniądze od jego współpracownika Krogstada i sfałszowała podpis własnego ojca -poręczyciela. Gdy nieświadomy niczego Torvald awansował, Krogstad zażądał wstawiennictwa Nory - inaczej zdradzi jej tajemnicę.
Lee Breuer nie zakłócił intrygi klasycznego tekstu Ibsena. Nie jest ona jednak tak ważna, jak relacje pomiędzy małżonkami. Nora szczebioce, udaje głupszą, niż jest, by Torvald mógł czuć się bardziej męski. On traktuje ją jak swoją laleczkę, ceni jako matkę, ale nie dostrzega w niej człowieka. Gdy oszustwo wychodzi na jaw, Torvald okazuje się tchórzem, desperacki krok żony sprzed lat uważa za niegodziwość.
Breuer w rolach męskich przewrotnie obsadził karłów, którzy wypowiadając swoje szowinistyczne kwestie, są groteskowi i śmieszni. Kobiety, by im dorównać, muszą chodzić na kolanach: fizycznie, ale również duchowo i mentalnie. Obecność karłów na scenie dodaje spektaklowi nowych znaczeń: to nie tylko opowieść o braku szacunku dla kobiet, ale też o społecznym odrzuceniu osób, które nie dopasowują się w tradycyjnego szablonu.
Formacja Mabou Mines tworzy przemyślane i świetnie zagrane widowisko, w którym każda wypowiadana kwestia nasączona jest ironią. Pokazuje dramat, którego ofiarą są zarówno kobieta, jak i mężczyzna. Konsekwentnie opisuje transformację Nory. Staje się ona silną i dojrzałą kobietą, jednak nieszczęśliwego mężczyznę reżyser pozostawia samego sobie. Porzucony i nieświadomy przyczyn rozstania Torvald nie radzi sobie z sytuacją. Rola kata i ofiary zostaje więc odwrócona.
Takie historie dzieją się w setkach domów. Widz nie ucieknie od myśli, ile ma w sobie z Nory, a ile z jej męża.
