Z Gombrowiczem na ulicę
"Ferdydurke" w reż. Janusza Opryńskiego z Teatru Provisorium i Kompanii Teatr z Lublina na festiwalu Przyjaciele Teatru Nowego wychodzą na ulice. Pisze Monika Wasilewska w Gazecie Wyborczej - Łódź.
Beknięcie, pierdnięcie czy chwytanie się za jądra, jak wiadomo, "nie przystoją" Człowiekowi. Na takich środkach aktorzy Provisorium i Kompanii "Teatr" zbudowali interpretację "Ferdydurke" wg Gombrowicza, kpiąc z uładzonej maski człowieczeństwa.
W podwórku kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 17 stanęła w sobotę estrada, a na niej scenografia do "Ferdydurke": krótka ławka szkolna, małe okno, ograniczone sześcienną ramą pole gry. Ciasnota to nieprzypadkowa, bo wciąż wymuszająca na aktorach fizyczny kontakt i symboliczną walkę o miejsce, a jednocześnie ilustrująca stłoczenie w konwenansie. Wszystkie zabiegi podporządkowano tu prezentacji Gombrowiczowskiego mechanizmu przyprawiania "gęby" i dalej - pytaniu o społeczną kondycję Człowieka. Karnawałowe chwyty, rubaszny humor i obsceniczne gesty, w których ujawniają się pożądliwość i fizjologia, wskazują na te aspekty bycia Człowiekiem, które nie mieszczą się w granicach kulturowych norm, a jednak są z nim nieodłącznie związane. Sami artyści określają swoją estetykę mianem "okrutnego, gargantuicznego komizmu", okrutnego - jak można sądzić - wobec naszych społecznych przyzwyczajeń i urojeń.
Zespół 7. Lublina gra "Ferdydurke" już od dziesięciu lat, ale spektakl nie stracił na świeżości. Bawi - nieograniczony jednak do pustej farsowości - i nie boi się potrząsnąć widzem. Można by jedynie dokonać rewizji języka tej realizacji wobliczu najnowszych tendencji w polskim teatrze repertuarowym. Ów fizjologiczny wymiar aktorstwa, który pozwala pokazać człowieka w biologicznych odruchach, to od niedawna krzyk inscenizacyjnej mody. Obecność na scenie odmitologizowanego ciała dziś nabiera już charakteru kolejnej konwencji, Formy tak oswojonej jak niegdysiejszy jej brak...
