Rewolucja tocząca się w ciszy
"Pani z Birmy" w reż. Anny Smolar w Teatrze Polonia w Warszawie. Pisze Agnieszka Rataj w Życiu Warszawy.
Jak opowiedzieć o wewnętrznej sile Aung San Suu Kyi - drobnej kobiety, której boi się wojskowa junta Birmy? Może tak, jak Anna Smolar na małej scenie teatru Polonia.
- Tę historię widzowie po prostu powinni byli usłyszeć - stwierdziła na spotkaniu "DNA miasta" Krystyna Janda. I tak kolejny raz na scenie w jej teatrze pojawiła się opowieść o niezwykłej kobiecie. O przywódczyni birmańskiej opozycji, która od lat 80. przebywa w areszcie domowym, protestując przeciwko dyktaturze wojskowej rządzącej w jej kraju.
Reżyserka spektaklu Anna Smolar postanowiła przede wszystkim oddać sytuację zamknięcia w pozornie bezpiecznej domowej przestrzeni. Do współpracy zaprosiła Grażynę Barszczewską i postawiła przed nią zadanie stanięcia w zupełnie innej niż zwykle roli.
Na niewielkiej platformie, zanurzonej w obfitej roślinności, aktorka przez ponad godzinę bada własnym ciałem sytuację zamknięcia. Ogranicza ruchy, wykonuje ćwiczenia oddechowe zaczerpnięte z jogi, celebruje każdą, nawet najmniejszą czynność domową. Nie odtwarza postaci Aung San Suu Kyi, nie używa żadnych środków aktorskich. Staje się znakiem, symbolem uwięzionego przez lata ciała. Jej ograniczenia doprowadzone do ekstremum silnie działają na wyobraźnię widza.
Opowieść o Suu snuje z offu dziennikarz Paweł Smoleński, który wielokrotnie odwiedzał Birmę. Z offu przeprowadza też wywiad i tylko wtedy - poza końcowym monologiem - słyszymy głos Barszczewskiej.
Minimalistyczny, oszczędny w użyciu środków spektakl Smolar wymyka się łatwej klasyfikacji. Trudno znaleźć dla niego w pełni adekwatne określenie. To teatr dokumentalny, instalacja, nietypowy monodram... I po prostu ważna historia, która na pewno spotka się z zainteresowaniem widzów teatru Polonia.
