Artykuły

"Energia kultury" to nowa nagroda, którą przyznamy organizatorom najważniejszego wydarzenia kulturalnego 2009 roku. Kto ją dostanie - zdecydują Czytelnicy "Gazety" i widzowie Telewizji Toya.

Europejska Stolica Kultury. Te słowa powtarza się w Łodzi jak zaklęcie. Widzimy się w roli faworyta w wyścigu o ten prestiżowy tytuł, tak też postrzegają nas w Polsce. Jak jest naprawdę? Czy mamy interesującą ofertę kulturalną? Postanowiliśmy przyjrzeć się temu, co w ubiegłym roku zachwyciło w kulturze. I nagrodzić organizatorów najbardziej interesujących wydarzeń. Taki plebiscyt będziemy organizować co roku.

Od dziś dziennikarze "Gazety" będą podsumowywać 2009 rok w kulturze. O typy zapytamy twórców kultury i Czytelników "Gazety". Jury wyłoni finałową 12, na którą od 18 stycznia będzie można głosować. Rozdanie nagród i gala - 30 stycznia. W ostatnią sobotę stycznia spotkamy się w klubie Wytwórnia z twórcami, artystami, muzykami, filmowcami, poetami... Specjalne zaproszenia przygotujemy także dla Czytelników.

Koncerty i festiwale

Co zapamiętaliśmy z mijającego roku? Sporo - interesujących wydarzeń nie brakowało. Ale trudno wskazać zdecydowanego faworyta.

Meloman ubiegły rok kojarzyć będzie z dwoma koncertami w Teatrze Wielkim, transmitowanymi na pl. Dąbrowskiego. W czerwcu, w ramach obchodów 90. urodzin województwa łódzkiego, wystąpił Placido Domingo. Największy tenor naszych czasów był wzruszony gorącym przyjęciem i obiecał, że "jeśli Bóg pozwoli, w 2016 r. znów się u nas pojawi". W sierpniu w operze Krzysztof Penderecki zaprezentował utwór zamówiony przez miasto na finał obchodów 65. rocznicy likwidacji getta. Poruszająca kompozycja - "Kadisz. Łódzkim Abramkom, którzy chcieli żyć. Polakom, którzy ratowali Żydów" znajdzie się wkrótce w obiegu płytowym.

Bardzo udana okazała się pierwsza odsłona Soundedit - festiwalu producentów muzycznych. Statuetkę Człowieka ze Złotym Uchem otrzymał mistrz konsolety Daniel Lanois (znany przede wszystkim ze współpracy z U2), który w Wytwórni dał znakomity koncert z zespołem Black Dub. Do tego warsztaty, otwarte próby, dyskusje i imprezy - wszystko w luźnej atmosferze. Oby tak dalej!

Dobre recenzje zebrał Festiwal Designu (gościem był Daniel Libeskind). Na spotkanie w Łódź Art Center, gdzie architekt poprowadził wykład, przyjechali architekci z całej Polski. A w grudniu na Plus Camerimage przyjechał Frank Gehry, żeby w Teatrze Wielkim przy pełnej sali zaprezentować koncepcję architektoniczną Centrum Festiwalowo-Kongresowego "Łódź Camerimage Center".

Końcówka roku należała także do Andrzeja Barta, autora scenariusza do filmu "Rewers", nagrodzonego Złotymi Lwami na festiwalu w Gdyni, oraz książki pod tym samym tytułem. Błyskotliwa i oryginalna jest opowiedziana przez pisarza historia z lat 50. XX wieku. Genialna jest kreacja głównej bohaterki: nieśmiałej Sabiny, redaktorki w dziale poezji warszawskiego wydawnictwa Nowina. Warto przypomnieć, że jesienią pisarz został nominowany do Nike za napisaną w 2008 roku "Fabrykę muchołapek".

Co się wydarzyło

Wartych wyróżnienia wydarzeń było znacznie więcej. W styczniu Atlas Sztuki zaprezentował cykl fotograficzny Wojciecha Wilczyka "Niewinne oko nie istnieje". Powstała książka - a w niej 307 budynków rozsianych po polskich miastach i miasteczkach, dawniej synagog, a dzisiaj pustych albo używanych niezgodnie z przeznaczeniem.

W lutym słynny pianista Krystian Zimerman rozpoczął w Filharmonii Łódzkiej trasę po Polsce poświęconą Grażynie Bacewicz. Dokładnie w dniu jej 100. urodzin. Także w lutym (i w marcu) mieliśmy XV Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych. I choć festiwal międzynarodowy był tylko z nazwy (raptem jedna zagraniczna propozycja), to program był ucztą dla wszystkich wielbicieli teatru. Wystarczy przypomnieć świetną "Sprawę Dantona" Jana Klaty, głośne "Anioły w Ameryce" Krzysztofa Warlikowskiego czy mistrzowski "Kosmos" Jerzego Jarockiego.

W maju gościła w Łodzi słoweńska formacja Laibach. Efekt? Koncert w Filharmonii Łódzkiej i wystawa w Muzeum Sztuki.

Udany był cykl koncertów z muzyką współczesną "contem.ucha". Jeden z nich okazał się tryumfem Dominika Połońskiego. Wybitny wiolonczelista pokonał chorobę i powrócił na estradę, wykonując napisany specjalnie dla niego przez Olgę Hans koncert wiolonczelowy na prawą rękę (w lewej nie odzyskał sprawności) - pierwszy taki w historii.

Maj i czerwiec to 20. Łódzkie Spotkania Baletowe. Różnorodny program rozpieścił wszystkich sympatyków tańca. W Łodzi wystąpili: Mikhail Baryshnikov (ikona tańca!) i Ana Laguna, Nederlands Dans Theater II, Kibbutz Contemporary Dance Company, kilka lat temu ogłoszony najlepszym teatrem tańca na świecie.

Wakacje przyniosły oryginalny festiwal "Piotr Anderszewski i przyjaciele". Najsłynniejszy obok Zimermana polski pianista zaprosił do Łodzi pięciu kolegów, którzy w różnych punktach miasta wystąpili z recitalami.

W październiku na rewelacyjną wystawę "Polak, Żyd, artysta. Tożsamość a awangarda" zaprosiło Muzeum Sztuki. Obrazy, rzeźby, książki, fotografie (i dużo więcej) wypożyczono ze zbiorów ponad 20 instytucji rozsianych po całym świecie. Część z eksponatów po raz pierwszy od lat opuściło archiwa.

W listopadzie miał natomiast miejsce pierwszy "prawdziwy" koncert w Arenie. Podczas występu norweskiej grupy A-ha mogliśmy się przekonać, że najnowocześniejsza w Polsce hala wielofunkcyjna doskonale nadaje się także na koncerty.

Także jesienią swoje święto mieli miłośnicy filmów dokumentalnych. Festiwal Mediów "Człowiek w zagrożeniu" - jak co roku - obfitował w interesujące propozycje zrealizowane przez mistrzów dokumentu i twórców na dorobku.

W grudniu festiwal Plus Camerimage. Laureatem Srebrnej Żaby za zdjęcia do "Domu złego" został łodzianin Krzysztof Ptak. Nie zabrakło też gwiazd - największą niespodzianką był przyjazd Billa Murraya. Obecności wielkiego aktora w Łodzi nie byli do końca pewni nawet sami organizatorzy festiwalu.

Na propozycje kulturalnych wydarzeń 2009 roku czekamy do 17 stycznia pod nr. tel. (42) 19 777 i e-mailem listy@lodz.agora.pl