"Japoński rower"
Komedia w 3-ch aktach Tadeusza S. Chrzanowskiego - Reżyseria A. Piekarskiego - Dekoracje W. Małkowskiego
Po okresie długotrwałego kryzysu teatralnego scena polska cierpi na wyjątkowy zanik rodzimej twórczości dramatycznej. Wykańczanie się starych autorów przy zupełnym braku młodych talentów grozi teatrowi zanikiem polskiego repertuaru współczesnego i obcym zalewem.
Toteż z wielkim uznaniem należy podkreślić fakt wystawienia młodego autora na scenie toruńskiej, świetne przyjęcie sztuki przez publiczność i nie milknące brawa były najlepszym uznaniem dla dyrekcji teatru.
Komedia Tadeusza Chrzanowskiego p. t. "Japoński rower" była już grana w Wilnie, Poznaniu, Grodnie i Bydgoszczy, wszędzie z dużym powodzeniem. Miałem możność oglądać ją w Bydgoszczy, co pozwoliło mi stwierdzić, że autor poczynił znaczne skreślenia, radykalne zmiany, zwłaszcza w ostatnim akcie. Świadczy to, że młody autor nie dał się oszołomić sukcesowi i że z uwagą śledził reakcję publiczności, która jest jedynym sprawdzianem dla autora. Dzięki temu "Japoński rower" został doszlifowany i może być uważany za najweselszą polską komedię.
Kiedy przed trzema laty Chrzanowski zadebiutował na scenie łódzkiej komedią "Szlem bez atu", napisano mu, że posiada talent i niebywałe zacięcie farsowe, mogące stanowić zwrot w polskiej literaturze dramatycznej, cierpiącej na brak humoru. Dziś można stwierdzić, że autor pokładanych nadziei nie zawiódł. Jego "Japoński rower" jest pełen rozmachu i młodzieńczego temperamentu. Mimo, że dotyka poważnych problemów, nie zatraca lekkości i temperaturą humoru wznosi się stale, w miarę rozwijania akcji. Cięte i złośliwe ukłucia giną w morzu humoru i najprzedniejszego dowcipu. Dialog jędrny i potoczysty, akcja szybka, miejscami błyskawiczna. Dynamika II i III aktu oszałamia, a wyładowanie humoru jest potężne, że śmiech widowni i spontaniczne brawa przy podniesionej kurtynie zagłuszają artystów.
Komedia została napisana z ogromnym wyczuciem sceny i zbudowana efektownie. Akt pierwszy pełen humoru i sentymentu zaprzyjaźnia nas z przemiłą parą lekkomyślnych kochanków, drugi i trzeci, to czysta farsa mimo tematu komediowego. Ten dar błyskotliwego dowcipu, humoru i niebywałego komizmu bez uciekania się do "idiotyzmów" farsowych wróży Chrzanowskiemu wielkie możliwości.
Jeśli są jakieś zastrzeżenia, to tylko do samego tematu, który autor porusza niezwykle śmiało. My tu trochę inaczej patrzymy na wiele rzeczy, niźli w Warszawie dlatego niektóre powiedzenia z pierwszego aktu, moglibyśmy kwestionować, gdyby nie ostateczne rozwiązanie, które wyjaśnia intencjię autora. Na dobro Chrzanowskiego należy zapisać, te zarówno złośliwości autora, jak i sceny drastyczne nie pozostawiają żadnego niesmaku. Reasumując: "Japoński rower" napisany jest lekko, z temperamentem i talentem niepoślednim.
Do powodzenia "Roweru" przyczyniła się niewątpliwie p. Lili Zielińska, która w tej komedii wystąpiła gościnnie. Trudno sobie wyobrazić lepszą odtwórczynię tej trudnej roli Krystyny. Była tak zjawiskowa, delikatna i czarująca, z taką brawurą zagrała wybuchową sceną w drugim akcie, że publiczność toruńską zdobyła sobie od razu.
Roztrzepaną Alinę z werwą i humorem zagrała p. Janina Łukowska. Beztroskim Zbigniewem był p. Ścibor, w pierwszej odsłonie doskonały. Kapitalną postać śledziennika dał p. Radwan-Łodziński, a p. Rokossowski był przekomicznym stryjem Janem. Poczciwego dziennikarza miło zagrał p. Ilcewicz, a reszta wykonawców była poprawna. Doskonały epizod dozorcy został zaprzepaszczony.
Komedię wyreżyserował p. A. Piekarski sprawnie i ciekawie. Dekoracje p. Małkowskiego przyjemne, tylko za dużo dulszczyzny w II akcie. - Obecnemu na premierze autorowi zgotowano entuzjastyczne przyjście, a p. Lili Zielińską witano kwiatami. Naszym zdaniem powodzenie sztuki jest zapewnione.
