Wyzwolenie
29 czerwca w cyklu "Historia dramatu polskiego" zobaczymy słynny spektakl Konrada Swinarskiego powstały w 1974 roku w Starym Teatrze w Krakowie, zarejestrowany kamerami telewizyjnymi i emitowany po raz pierwszy w 1980 roku. Dzieła wielkiego reżysera tak w encyklopedycznym zarysie charakteryzowała Elżbieta Wysińska: "Teatr Swinarskiego był teatrem bogatej inscenizacji - umownie określano ją czasem jako "neobarok", którego estetyczne wyrafinowanie uzupełniał programowy antyestetyzm. W przedstawieniach tego reżysera uderzała niezwykła plastyczność obrazu jako całości, opartej często na brzydocie szczegółu, jak np, we "Wszystko dobre, co się dobrze kończy", gdzie piękny horyzont Kazimierza Wiśniaka stawał się tłem dla procesji kalek i paralityków. Z elementami stylizacji kontrastowały elementy naturalistyczne, co stwarzało obustronny dystans. Symbolika tych przedstawień (ołtarze, wielokrotnie powtarzane Oko Opatrzności, krwawiące serce, romantyczne diabły i anioły) miała przy tym znaczenie ironiczne. Artysta niezwykle wrażliwy na plastykę ruchu, kolor, rytm i muzykę, zdradzał szczególny instynkt w pracy z aktorem. Interesowały go cechy osobiste, do których można się było odwołać przy komponowaniu roli ..."
Fragmentaryczny zapis inscenizacji Swinarskiego dokonany przez teatr TV jest przede wszystkim zasługą dawnego zespołu aktorskiego Starego Teatru, zespołu, który Swinarski stworzył. Dziś czołowi artyści sceny i ekranu - Jerzy Binczycki, Jerzy Trela, Marek Walczewski, Edward Lubaszenko, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Anna Polony, Wiktor Sądecki, Jerzy Radziwiłowicz, Izabela Olszewska i wielu innych spłacają dług artyście, który uczył ich przede wszystkim szacunku dla sztuki teatru, dla własnej posłanniczej pracy w kulturze.
"Wyzwolenie", w którym "rozgrywa się symboliczny dramat stosunku sztuki do czynu", w kształcie scenicznym, jaki udało się utrwalić kamerami w pięć lat po tragicznej śmierci reżysera, jest także potężną polemiką wokół narodowych racji. Tych, które rozpalały umysły na początku wieku i zachowały żywy sens na teraz. O czym zresztą najwymowniej przekona telewidzów Konrad w żarliwym sporze z tradycją i jego współczesnością o "Polskę realną, tak realną, jak są inne państwa"... Czołowe role w przedstawieniu grają Jerzy Trela, Anna Polony, Edward Lubaszenko, Wiktor Sądecki, Izabela Olszewska, Jerzy Radziwiłowicz, Roman Stankiewicz i inni. Scenografia - Kazimierz Wiśniak. Muzyka - Zygmunt Konieczny. Realizacja TV - Laco Adamik i Agnieszka Holland.
