Feliks Nowowiejski
Ur. 7 II 1877, Wartembork (dziś Barczewo; Warmia). Zm. 19 I 1946, Poznań.
Feliks Nowowiejski był wychowankiem niemieckiej szkoły muzycznej; studiował u Henryka Bellermanna i Maksa Brucha w Berlinie, a później w ratyzbońskiej szkole muzyki kościelnej. Pod kierunkiem zdecydowanie konserwatywnych pedagogów nie mógł przejąć się nowymi prądami panującymi podówczas w sztuce europejskiej, lecz zgłębił gruntownie wszystkie tajniki kompozytorskiego rzemiosła i nabrał doświadczenia w operowaniu wielkimi zespołami chóralnymi i orkiestralnymi. Dał tego dowód komponując w latach 1903-06 dwa potężne oratoria - "Quo vadis" (wykonywane pod dyrekcją kompozytora m. in. w nowojorskiej Carnegie Hall) i "Znalezienie Krzyża Świętego". Szybko też zdobył sobie uznanie w sferach muzycznych, co wyraziło się w prawdziwie rekordowej ilości międzynarodowych nagród i wyróżnień.
W 1909 przybył Nowowiejski do kraju i został powołany na stanowisko dyrektora artystycznego Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Po I wojnie światowej osiadł w Poznaniu, obejmując klasę gry organowej i muzyki kościelnej w konserwatorium. Od 1927 poświęcił się wyłącznie działalności kompozytorskiej, pisząc pieśni, utwory instrumentalne i chóralne, opracowania ludowych pieśni i kolęd oraz szereg dzieł religijnych, jak msze, motety i psalmy (za które w 1935 nadano mu tytuł szambelana papieskiego). Lata okupacji przeżył w Krakowie, skąd już ciężko chory powrócił po wojnie do Poznania i tam wkrótce zakończył życie.
Nowowiejski jest autorem czterech dzieł scenicznych; są to: balet "Król wichrów" (wystawiony po raz pierwszy pt. "Tatry", Poznań 1929), balet-opera "Malowanki ludowe" (wystawiony jako "Polskie wesele", Poznań 1928), sceny dramatyczne "Quo vadis" (Amsterdam 1909) oraz opera "Legenda Bałtyku". Ta ostatnia cieszy się największą popularnością. Istnieją również szkice do oper: "Kaszuby", "Ondraszek" i "Emigranci".
Źródło: Przewodnik Operowy Józef Kański, PWM 1997