Akos Kertesz
KERTÉSZ Ákos
(ur. 18 lipca 1932, Budapeszt, Węgry)
Pisarz. W życiorysie napisał, że po zdaniu w 1950 roku egzaminów maturalnych dlatego nie poszedł na studia filozoficzne, bo wtedy w świecie intelektualistów trzeba było kłamać. "Postanowiłem zostać robotnikiem. Czułem, że tylko wśród takich ludzi można być uczciwym" - pisał. Pracował jako ślusarz w fabryce karoserii autobusów ikarus. W 1958 w piśmie literackim "Kortrs" ukazały się jego pierwsze teksty prozą, a w 1962 rozpoczął w Budapeszcie uniwersyteckie studia filologiczne. W tym samym roku ukazał się tom jego nowel "Miłość dni powszednich" (1962). Jednocześnie pracował w wytwórni filmowej, która stała się także jego miejscem pracy po ukończeniu studiów w roku 1965 . Został tam dramaturgiem, potem kierownikiem jednego z zespołów filmowych. Także w 1965 wyszła drukiem jego pierwsza powieść "Zaułek", a w 1971 kolejna, głośna "Makra czyli cena przegranej", która stała się literackim wydarzeniem na Węgrzech i w niedługim czasie osiągnęła sukces na świecie. Powieść ta posłużyła Kertészowi do napisania scenariusza filmowego i sztuki teatralnej. Jest to osadzona w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku historia robotnika, który moralnie przerasta swoje środowisko i którego uczciwość doprowadza go do życiowej porażki, gdy nie poddał się powszechnemu przemienianiu robotników w "strasznych mieszczan" i zabieraniu im poczucia tej szczególnej, opartej na ciężkiej pracy i prostym rozumnym życiu, robotniczej godności. Ta historia ma też walor dokumentu, bo jest także opowieścią o codziennym węgierskim życiu, które, trzeba to podkreślić, Kertesz opisuje zawsze. Wśród jego powieści i opowiadań podejmujących współczesną problematykę psychologiczno-społeczną są takie, jak: "Urodziny", "Kacperek", "Bieg świata", "Dom rodzinny z mansardą", "Szklana klatka", "Kto ryzykuje ten zyskuje", "Imieniny". Dla teatru napisał sceniczną wersję powieści "Urodziny" (1974) oraz "Makra..." i bardzo często grane "Wdowy" (1976). Jest autorem wielu słuchowisk radiowych, a przede wszystkim scenariuszy filmowych (między innymi: "Ciemna uliczka", "Piękna niedorzeczność", "Diabeł bije swoją żonę").
W ostatnich latach wydał między innymi powieści i opowiadania w tomach "A tisztesség ára", "Még a kapanyél is elsülhet", "ZÉ és más történetek".
