Matylda Gąsowicz
GĄSOWICZ, Gąsowska, Matylda, zamężna Perro, Perrot (18 II 1835 Warszawa - 6 VI 1891 Warszawa), aktorka. Była córką urzędnika Komisji Rządowej Wojskowej. Uczyła się w warsz. Szkole Dramatycznej. Debiutowała 20 III 1857 w T. Rozmaitości w roli Jenny ("Chłopiec okrętowy"), następnie wystąpiła 10 VI w roli Łucji ("Maria Mulatka") i 24 VI w roli Estelli ("Estella"). Od lipca 1857 zaangażowana do WTR, grała początkowo role naiwnych i amantek, różnorako oceniane przez krytykę. Według J.T.S. Jasińskiego np. chwalono jej "uczucie, głębokie zrozumienie, grę niemą, głos dźwięczny i rzewny, zręczne poruszenie", a w pracy na scenie robiła szybkie postępy. M. Chomiński natomiast pisał, że miała nieprzyjemną powierzchowność i głos i nie rozwijała swych zdolności. Na scenie warsz. występowała do końca października 1860. Poza wymienionymi rolami wyróżniła się wówczas jako Zofia ("Damy i huzary") i Kasia ("Dziewczyna i dama"). Jesienią 1860 wyszła za mąż za ziemianina Władysława Perro (Perrot) i wyjechała z mężem na Wołyń; po siedmiu latach rozeszła się z nim i wróciła do pracy w t. zachowując na scenie nazwisko panieńskie (na prowincji używała też niekiedy nazwiska Gąsowska). W sez. 1867/68 występowała w zespole A. Trapszy w Kaliszu a następnie przeniosła się do zespołu P. Ratajewicza. 1 VII 1868 wystąpiła znów w T. Rozmaitości w Warszawie w roli Emilii ("Lektorka") i wkrótce została powtórnie zaangażowana do WTR. Nie mogła już jednak grać ról naiwnych, a wszystkie jej role były zabarwione smutkiem. Po kilku większych rolach (Maria - "Chatka w lesie", Helena - "Helena de la Seigliere") grała już tylko epizody. Obawiając się dymisji, sama złożyła prośbę o zwolnienie; po raz ostatni wystąpiła na scenie 16 VII 1869 w roli Teresy ("Pani kasztelanowa"). Po ustąpieniu ze sceny pracowała jako guwernantka na wsi.
Bibl.: Rulikowski: Teatr warsz.; Szczublewski: Teatr warsz.; Kur. warsz. 1891 nr 158; Chomiński; Jasiński; Szymański: Kronika teatru.
Ikon.: Fot. pryw. - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
