Maria Mariewska
MARIEWSKA, Maryewska, Maria, właśc. Koch, 1° v. Muller, 2° v. Marconi (działała od 1900 - zm. 11 XI 1954 Boston w Stanach Zjednoczonych), śpiewaczka, aktorka. Prawdopodobnie debiutowała w sez. 1900/01 w zespole F. Felińskiego w Sosnowcu, a w lecie 1901 z tym samym zespołem występowała w warsz. t. ogr. Fantazja. Ustalenie przebiegu jej działalności do 1912 jest jednak trudne, ponieważ w tym samym czasie działała także inna aktorka używająca tego samego imienia i nazwiska i występująca w podobnym repertuarze. W 1902 występowała zapewne w Częstochowie u E. Kupieckiego, w 1903 w t. letnim w Parku Krakowskim, 1903-04 u J. Myszkowskiego w Kaliszu, Lublinie i Sosnowcu, w 1904 u H. Morozowicza w Kaliszu, w 1905 u J. Myszkowskiego w Kijowie, w 1905-07 w t. Łódz., z którym w lecie 1907 była na występach w Warszawie. Z Łodzi wyjeżdżała na gościnne występy do Lublina (1905) i Kalisza (1906). 20 VII 1907 wystąpiła gościnnie w warsz. T. Nowości. W 1907-08 z zespołem J. Myszkowskiego występowała w Lublinie i Kijowie, w lecie 1908 u J. Puchniewskiego w warsz. t. Bagatela, w sez. 1908/09 zapewne u B. Bolesławskiego i J. Kratochwila w Lublinie, potem u H. Czarneckiego w Płocku, w 1909 u F. Felińskiego, w 1910-11 u S. Książka-Staszewskiego w Kaliszu i warsz. t. Renesans, w 1911 w T. Popularnym w Łodzi oraz u L. Morozowicza w Urlach i J. Myszkowskiego w Kaliszu. W 1912-15 należała stale do zespołu operetki WTR. W 1915 została ewakuowana do Rosji i w 1915-17 występowała w pol. zespole operetkowym w Moskwie. Następnie wyjechała na Daleki Wschód, koncertowała m.in. w Harbinie i Władywostoku, gdzie wyszła za inżyniera Kazimierza Marconiego. Wraz z nim zamieszkała na stałe w Nowym Jorku i w 1921-38 brała udział w przedstawieniach operetkowych i operowych organizowanych przez tamtejszą Polonię. Występowała też m.in. w Filadelfii, Buffalo, Detroit i Chicago. Od 1940 mieszkała w Bostonie i zajmowała się działalnością filantropijną. W początkowym okresie grała niekiedy role komediowe i wodewilowe, jak np. Pepa ("Papa Pepy"), Julka ("Szukajcie dziecka"). Przede wszystkim była jednak znana jako śpiewaczka operetkowa. Występowała m.in. w takich partiach jak: Molly ("Gejsza"), Kupido ("Orfeusz w piekle"), Hanna ("Wesoła wdówka"), Helena ("Piękna Helena"), Zuzanna ("Cnotliwa Zuzanna"), Stasia ("Księżniczka czardasza"). Śpiewała też czasem partie operowe, jak np Jadwiga ("Straszny dwór"), Zofia ("Halka").
Bibl.: Olszewski: Z kronik teatr.; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Afisze i programy, IS PAN; List K. Marconiego z 28 XI 1969, IS PAN; Straus: Repertuar 1914-15.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa, SPATiF.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
