Jan Milewski
MILEWSKI Jan (ok. 1788 - 23 XII 1823 Płock), aktor, dyr. teatru. Był mężem -> aktorki M. 28 VII 1811 wystąpił gościnnie w Warszawie w roli Gadulskiego ("Gaduła nad gadułami"). W 1814 należał do zespołu K. Bauera w Kaliszu, w sierpniu 1814 i styczniu 1815 występował w t. w Grodnie, wiosną 1815 krótko we Lwowie, od czerwca 1815 w zespole W. Bogusławskiego w Kaliszu, a po jego wyjeździe (od lipca) sam objął kier. zespołu, z którym we wrześniu tego roku przeniósł się do Poznania. W 1816 występował ze swoim zespołem w Poznaniu, Gnieźnie (od kwietnia) i Pyzdrach (maj, czerwiec). W tym czasie występował także przez kilka dni gościnnie w zespole K. Bauera w Kaliszu. W 1818 kierował zespołem występującym w Kaliszu (lato) i Poznaniu, a od lutego do lipca 1819 w Kaliszu. J.T.S. Jasiński pisał, że była to "kompania nieliczna, ale dość starannie prowadzona". Od sez. 1819/20 do 1822 występował w t. krakowskim. Jak napisał K. Estreicher w 1819 jego "pierwszy występ w roli Żyda dobrze przyjęto". W lecie 1820 występował gościnnie w T. Narodowym w Warszawie. Grał m.in. Łososia ("Prawo morskie"), Cyda ("Cyd"), Walerego ("Siedem razy jeden"), Don Sebastiana ("Najwyższy sędzia hiszpański"), Władysława II ("Oswobodzenie Poznania"). Zespół jego cieszył się dużą popularnością. Dzięki niemu publiczność pozn. widziała po raz pierwszy "Barbarę Radziwiłłównę" A. Felińskiego i "Kazimierza Wielkiego" H. Chylińskiego. Był również autorem dram., napisał m.in. melodramat "Sąd Salomona" i komediooperę "Żyd królem".
Bibl.: Estreicher: Teatra; Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Rocz. Tow. Dram. 1815-16, Poznań (b.d.); Rocz. t. we Lwowie 1815; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 26, 29, 32; Kur. warsz. 1820 nr 91; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
