Stanisław Moszyński
MOSZYŃSKI Stanisław (działał 1853-1878), aktor, dyr. teatru. Był mężem -> Anieli M. W 1853 występował w zespole K. Królikowskiego, od 1854 do czerwca 1857 w zespole P. Ratajewicza, następnie w zespole J. Barańskiego w Częstochowie, od 1 XI 1857 do września 1858 w zespole A. Gubarzewskiego. Potem występował w Lublinie: w 1858 w zespole J. Pfeiffera, od października 1859 do maja 1860 w zespole P. Ratajewicza. Następnie grał w zespole T. Chełchowskiego w Kownie, a od grudnia 1860 do końca 1862 i od lipca 1864 do końca lipca 1865 należał znowu do zespołu P. Ratajewicza. Od września 1865 do marca 1866 - wraz z I. Frejem - kierował zespołem w Radomiu. Zapowiadany w 1866 jego występ w warsz. T. Rozmaitości zapewne nie doszedł do skutku. Od września 1866 do jesieni 1872 należał znowu do zespołu P. Ratajewicza; tvlko w grudniu 1871 występował w zespole P. Carmantranda w Kole. W sez. 1872/73 i 1873/74 należał do zespołu t. w Poznaniu (z przerwą na jesieni 1873, kiedy podobno przez krótki czas występował w Płocku). W 1874 z zespołem J. Teksla grał w Płocku i Piotrkowie. W okresach letnich często występował w warsz. t. ogr.: w 1874 i 1875 w Eldorado, w 1876 w Antokolu, w 1877 w Arkadii i w Alkazarze. W 1877 grał też u A. Trapszy w Piotrkowie, w sez. 1877/78 u J. Rybackiego w Radomiu i Kielcach, w 1878 u A. Trapszy w Kaliszu.
Miał dobre warunki sceniczne. Przez wiele lat był jednym z czołowych aktorów zespołu P. Ratajewicza i in. zespołów prowincjonalnych. W jego repertuarze znajdowały się różne role: bohaterów, amantów, czarnych charakterów, lokajów. Grał m.in. Armanda ("Dama kameliowa"), Hrabiego ("Żydzi"), Karola Moora ("Zbójcy"), Igiełkę ("Trójka hultajska"), Bartka ("Emigracja chłopska"), Bajdalskiego ("Pan Damazy"). Występował też w operach; śpiewał np. partię Janusza w "Halce". Był autorem utworów dram., np. "Józef Nawaro, wódz gerylasów"; wygłaszał także odczyty o sprawach teatr., np. w 1872 "O stanowisku aktora wobec wymagań publiczności".
Bibl.: Estreicher: Teatra I s. 38, II s. 86; Filler: Melpomena; Krzesiński: Koleje życia s. 397, 400, 406, 432.
Ikon.: Fot. pryw. - IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
