Franciszka Sadowska
SADOWSKA Franciszka, z domu Cieplik (ur. ok. 1812 Miechów - działała do 1843), aktorka, śpiewaczka. Była córką muzyka Karola Cieplika i Marii z Ilińskich, siostrą -> Pauliny Biernackiej i -> Agnieszki Stobińskiej. Do 1834 występowała na scenie pod nazwiskiem panieńskim. W 1826-28 występowała w Krakowie, w lecie 1827 z zespołem aktorów krak. w Kaliszu i Płocku, w sierpniu 1829 w Łowiczu, w sez. 1829/30 i od listopada 1831 do 1835 znowu w Krakowie (w 1832 również w Czerniowcach). 7 XII 1834 w Krakowie wyszła za suflera Adama S. i odtąd występowała pod jego nazwiskiem. Jesienią 1835 grała w Siedlcach w zespole F. Stobińskiego, a w 1836 u tegoż m.in. w Łomży i Suwałkach. Od 15 I 1837 do końca sez. należała znowu do zespołu t. krak. i grała z nim także w Kaliszu, w 1838-41 ponownie występowała w zespole F. Stobińskiego, m.in. Kaliszu, Włocławku, Kielcach i Wieluniu. 25 VI 1842 wystąpiła w Warszawie w partii Rozyny ("Cyrulik sewilski"), ale została ostro skrytykowana i wyjechała prawdopodobnie do Poznania. W Poznaniu występowała też w 1843 w zespole Z. Anczyca.
Obdarzona dźwięcznym głosem i piękną figurą, występowała w dużych rolach, przeważnie amantek, m.in. jako Blanka ("Hinko kat amsterdamski"), Fanny ("Paraviedes bankier hiszpański"), Magdusia ("Obiadek z Magdusią"), Emilia ("Lektorka"), Selima ("Zamek Greinfenstein"), Precjoza ("Precjoza"); śpiewała m.in. Anusię ("Wolny strzelec"), partię tyt. we "Włoszce w Algierze". W. Wężyk pisał, że była "ckliwie patetyczna w dramatach", lepsza natomiast w rolach subretek.
Bibl.: Estreicher: Teatra; Krzesiński: Koleje życia s. 227-229, 285; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 42, 56-58; Wężyk s. 30, 35; Gaz. teatr. 1843 nr 13, 14; Kur. warsz. 1827 nr 177. 239; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
