„Orfeusz” w Operze Bałtyckiej
3 marca 1984 roku o godz. 19 na scenie Opery Bałtyckiej odbędzie się premiera opery — burleski Jakuba Offenbacha Orfeusz w piekle.
Paryska prapremiera Orfeusza… odbyła się 21 X 1858 roku w offenbachowskim teatrze „Bouffes Parisiens”.
Pomysł wykorzystania mitu o Orfeuszu w sposób komiczno-parodystyczny był nienowy. Ów syn Apolla, śpiewem swoim umiejący oczarowywać zwierzęta i ludzi stanowił już od dawna postać częstokroć wyśmiewaną. A fakt, iż Pluton, władca podziemi, oddawał mu utraconą małżonkę, Eurydykę był — zdaniem Lessinga — „raczej karą niż nagrodą”.
Pracę nad librettem podjęli Lodovic Halévy i Hector Crémieux. Orfeusz, pomyślany początkowo jako zwykła burleska okazał się sztuką śmiałą, zuchwałą, ryzykancką i… niebezpieczną. Był bowiem otwartym oskarżeniem rządu Napoleona III, twórcy drugiego cesarstwa, byłego prezydenta, byłej republiki…
Jako muzyczno-dramatyczne dzieło sztuki Orfeusz w piekle jest niezrównany. Śmiech zaczyna się w momencie podniesienia kurtyny, kończy wraz z kaskadą D-durowych akordów, zamykających orgiastyczny, piekielny galop, a wraz z nim ostatni akt. Lecz wszystko, co odbywa się między obu tymi filarami wesołości jest czymś więcej, niż tylko karnawałem humoru, dowcipu i melodii. W tym najbardziej okrutnym z czarodziejskich zwierciadeł, jakie od czasów Arystofanesa podsuwano ze sceny ustrojowi czy epoce, mieszkańcy Paryża ujrzeli nie tylko słabości i łajdactwa królujących bogów, lecz także podejmowane przez nich sprytne próby oszukiwania opinii publicznej.
Orfeusz…, początkowo niezrozumiały, już w okresie Bożego Narodzenia dosłownie opętał Paryż. Ludzie wyrywali sobie bilety z rąk… Sam cesarz zaszczycił swą obecnością Orfeusza… i Offenbacha, śmiejąc się bez śladu podejrzeń z Jowisza i jego Olimpu…
Realizatorami gdańskiej premiery Orfeusza z librettem Stanisława Dygata i Janusza Minkiewicza są: Zbigniew Bruna (kierownictwo muzyczne); Zygmunt Rychert (współpraca muzyczna); Beata Artemska (inscenizacja, reżyseria i opracowanie dramaturgiczne tekstu Józef Napiórkowski i Ryszard Stobnicki (scenografia); Henryka Komorowska i Klaudiusz Głąbczyński (choreografia) i Janusz Łapot (przygotowanie chóru).
Wystąpią: Stanisław Baron, Marek Kalisz (Orfeusz), Mariola Krawczyk, Marzena Prochacka, Bożena Szmyt (Eurydyka), Zbigniew Borkowski, Wojciech Lewandowski (Teściowa), Andrzej Szwarckopf (Jowisz), Andrzej Kijewski (Pluton — Arysteusz), Anna Dębińska, Elżbieta Gałuszyńska (Junona), Maria Irena Pawlik, Bożena Saulska (Diana), Gizela Gałkowska, Bożena Mądroszkiewicz (Venus), Alicja Górska, Barbara Sanejko (Minerwa), Florian Skulski, Antoni Tempski (Charon), Andrzej Prusek, Krystyna Szkwarkowska (Kupido), Tadeusz Cimaszewski, Marian Szkwarkowski (Merkury), Henryk Czujkowski, Andrzej Tymczuk (Mars) oraz Orkiestra, Chór i Balet Opery Bałtyckiej.
